Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 31 stycznia 2025 03:35
Reklama
Reklama

Regionalista: towarzysząca opłatkowi magia pomaga ludziom w pokonywaniu życiowych trudności

Towarzysząca opłatkowi bożonarodzeniowemu magia pomaga ludziom w pokonywaniu trudności życiowych - powiedział PAP regionalista z wielkopolskiego Koźlątkowa Karol Matczak.

Regionalista i z zamiłowania etnograf Karol Matczak jest współtwórcą Regionalnej Izby Pamięci Gminy Lisków i twórcą Izby Regionalno-Historycznej w Koźlątkowie (Wielkopolskie). W okresie przedświątecznym organizuje spotkania, na których opowiada i pokazuje, jak dawnej piekło się opłatki.

Podczas prezentacji występuje w niebieskiej sukmanie, stroju typowym dla bogatego chłopa z rejonu sieradzko-kaliskiego z przełomu XIX/XX wieku.

W Polsce opłatek w formie, w jakiej go dzisiaj znamy, pojawił się dopiero w XVIII w. Historia opłatków sięga okresu XIII wieku, kiedy na dworach francuskich pojawiły się formy do wypiekania wafli – powiedział Karol Matczak.

Początkowo opłatki były wypiekane głównie w klasztorach, później zajmowali się tym organiści w parafiach.

Przed rozpoczęciem procesu pieczenia opłatków, formę smarowano świecą z wosku pszczelego, żeby ciasto nie przywierało. W okresie adwentu nie wolno było używać tłuszczów zwierzęcych.

Do żelaznej formy wlewano ciasto i trzymano nad ogniem. „Pieczenie opłatków było pracochłonne i trudne, bo formy były ciężkie” – powiedział Matczak. Zrobienie tego tak, żeby się nie przypaliły, lub nie były miękkie, uważano za dużą sztukę.

Formy były produkowane przez wiejskich kowali, natomiast wzór robił doświadczony rytownik.

Pieczenie opłatków rozpoczynano od połowy jesieni, by zdążyć z wypiekami na święta. Po wypaleniu opłatków trzeba było je pociąć, osuszyć i wyprostować, przyciskając Pismem Świętym „żeby miały jeszcze większą moc” – powiedział.

Gotowe opłatki pakowano do kosza, z którym organista chodził po wsi. Za opłatek trzeba było zapłacić. W zamian ludzie dawali jajka, masło czy wędliny. „To była bogata zapłata” – wyjaśnił.

Do wypieku opłatków można było używać ciasta zrobionego tylko z poświęconej wody i mąki pszennej bez dodatku drożdży. Ciasto było przaśne, czyli niekwaszone i niesolone.

W domach szlacheckich do ciasta dodawano szczyptę szafranu, co symbolizowało bogactwo. W wiejskich zamawiano opłatki z odrobiną pieprzu - dla psów, żeby były groźne dla nieproszonych gości i skutecznie pilnowały domu. Symbolika i znaczenie opłatków były uzależnione od koloru wypieków.

„Gospodarz częstował swoje zwierzęta zielonym opłatkiem, żeby miały bogactwo trawy na pastwiskach. Krowy dostawały opłatek żółty, żeby ich mleko było obfite w tłuszcz, z którego później powstawało masło. Taki sam kolor opłatka trafiał do kur, żeby jaja były zdrowe. Natomiast czerwony opłatek dawano psu, żeby nie zachorował na wściekliznę” – powiedział. W niektórych regionach np. na lubelszczyźnie opłatki smarowano miodem, żeby - jak wyjaśnił - nowy rok opływał w dostatek.

Był też opłatek koloru niebieskiego. Robiono z niego światy, czyli typowo polskie ozdoby, którymi dekorowano choinki i wieszano nad stołami. „Światy miały formy gwiazdek lub przenikających się kul, które sklejano śliną” - powiedział. Wieszano je w celu zapewnienia pomyślności. Dobrze było, kiedy świat powisiał cały rok, do następnej wigilii.

Opłatki traktowano jak amulety. Na przykład z opłatków wykonywano naszyjnik. Gospodyni podrzucała go w górę, kto z domowników jako pierwszy złapał i zawiesił sobie na szyi był chroniony przed chorobami gardła i dróg oddechowych. Myśliwi wkładali kawałek opłatka do kolby w dubeltówkach, co miało zapewnić im podczas łowów celność i obfitość zwierzyny. Natomiast obchodzenie domu z opłatkiem zabezpieczało gospodarstwo przed pożarem.

„Towarzysząca opłatkowi magia pomaga ludziom w pokonywaniu trudności życiowych” – powiedział. Opłatek wigilijny, zwany bożym chlebkiem, symbolizuje pojednanie i przebaczenie, jest znakiem przyjaźni i miłości.(PAP)

 


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Opinie

W całym 2024 roku w sklepach było drożej średnio o 4,3% niż w 2023 roku [ANALIZA]

W ciągu całego zeszłego roku codzienne zakupy Polaków zdrożały o ponad 4% rdr. Na 17 monitorowanych kategorii aż 15 odnotowało wzrosty. Największy z nich przekroczył 8% rdr. i dotyczył słodyczy oraz deserów. O prawie 8% rdr. podrożały napoje bezalkoholowe. O blisko 7% rdr. poszły w górę ceny warzyw. W TOP5 drożyzny widać też chemię gospodarczą z podwyżką rdr. o niemal 6%, a także owoce ze wzrostem rdr. o ponad 5%. Potaniały tylko produkty tłuszczowe i karmy dla zwierząt – odpowiednio o blisko 10% i ponad 5% rdr. Jak podkreślają eksperci, w 2024 roku sytuacja w sklepach wyglądała gorzej, niż informował GUS. Natomiast ostatni raz mniejsze podwyżki cen były obserwowane w 2021 roku.Data dodania artykułu: 27.01.2025 17:47Liczba komentarzy artykułu: 2
W całym 2024 roku w sklepach było drożej średnio o 4,3% niż w 2023 roku [ANALIZA]

Nadwaga to problem ponad połowy Polaków

W Polsce nadwagę ma 65,7% mężczyzn i 45,9% kobiet, otyłość dotyczy 13,6% Polaków. Według danych z 2022 r. nadwaga i otyłość w Łódzkiem dotyczyła niemal 40% pacjentów.Data dodania artykułu: 27.01.2025 09:45
Nadwaga to problem ponad połowy Polaków

Rośnie liczba donosów na agresywne zachowania na drodze

W minionym roku na policyjne skrzynki mailowe wpłynęło prawie 30,6 tys. zgłoszeń dotyczących agresywnych i niebezpiecznych zachowań na drogach. To więcej niż rok wcześniej, gdy policjanci odebrali ponad 29,5 tys. zgłoszeń - wynika z policyjnych statystyk.Data dodania artykułu: 27.01.2025 09:23
Rośnie liczba donosów na agresywne zachowania na drodze
Reklama
Reklama
Walentynkowe Ale Kino

Walentynkowe Ale Kino

Tuż przed walentynkami Miejskie Centrum Kultury w Tomaszowie Mazowieckim zaprasza do sali kinowej Kitka w MCK Tkacz na czarną komedię "Tylko kochankowie przeżyją". Będzie romantycznie, ale i trochę strasznie, bo tytułowi kochankowie, to... para wampirów. Projekcja odbędzie się 12 lutego o godz. 18. Bohaterowie „Tylko kochankowie przeżyją” to wampiry zmęczone setkami lat życia i zdegustowane tym, jak rozwinął się świat. Nie są jednak typowymi przedstawicielami swojego wymierającego gatunku: wprawdzie żywią się krwią i preferują mrok nocy, ale najważniejsza jest dla nich sztuka, literatura, muzyka – i trwająca od wieków miłość. To wyrafinowani smakosze życia, wytworni dandysi zatopieni w XXI wieku, wciąż pamiętający jednak intensywność romantyzmu.Adam (Hiddleston) jest unikającym rozgłosu i słonecznego światła undergroundowym muzykiem, skrzyżowaniem Syda Barreta i Davida Bowiego z Hamletem. Mieszka w odludnej części Detroit, kolekcjonuje gitary, słucha winyli i tworzy elektroniczną muzykę końca świata. Melancholijną samotność rozjaśnia długo oczekiwany przyjazd jego ukochanej, Ewy (Swinton). Razem jeżdżą nocami po wyludnionym Detroit w hipnotycznym rytmie muzyki, celebrując każdą spędzaną razem chwilę. Jednak spokojne życie zakochanej pary zostanie wystawione na próbę, kiedy niezapowiedzianie dołączy do nich nieobliczalna i wygłodniała siostra Ewy – Ava (Wasikowska).Film Jima Jarmuscha to pytanie o nieśmiertelność, o siłę uczucia i moc obietnic w obliczu nieskończenie płynącego czasu. Piękne, wysmakowane zdjęcia nocnych miast w połączeniu z atmosferą melancholii, mroczną muzyką Black Rebel Motorcycle Club, ale i charakterystycznym dla Jarmuscha wyrafinowanym, subtelnym humorem, dają w efekcie stylową, dekadencką perełkę. (Opis filmu za Gutek Film.)Bilety w cenie 10 zł jak zawsze można kupić w sekretariacie Miejskiego Centrum Kultury przy pl. Kościuszki 18 lub online przez serwis Biletyna.pl (https://biletyna.pl/film/Sala-Kinowa-KiTKA-Cykl-ALE-KINO-Tylko-kochankowie-przezyja/Tomaszow-Mazowiecki). Zapraszamy. Data rozpoczęcia wydarzenia: 12.02.2025
Reklama
Reklama
Skarpetki zdrowotne z przędzy bawełnianej ze srebrem

Skarpetki zdrowotne z przędzy bawełnianej ze srebrem

Skarpetki nieuciskające DEOMED Cotton Silver to komfortowe skarpetki zdrowotne wykonane z naturalnej przędzy bawełnianej z dodatkiem jonów srebra. Skarpety ze srebrem Deomed Cotton Silver mogą dzięki temu służyć jako naturalne wsparcie w profilaktyce i leczeniu różnych schorzeń stóp i nóg!DEOMED Cotton Silver to skarpety bezuciskowe, które posiadają duży udział naturalnych włókien bawełnianych najwyższej jakości. Są dzięki temu bardzo miękkie, przyjemne w dotyku i przewiewne.Skarpetki nieuciskające posiadają także dodatek specjalnych włókien PROLEN®Siltex z jonami srebra. Dzięki temu skarpetki Cotton Silver posiadają właściwości antybakteryjne oraz antygrzybicze. Skarpetki ze srebrem redukują nieprzyjemne zapachy – można korzystać z nich komfortowo przez cały dzień.Ze względu na specjalną konstrukcję oraz dodatek elastycznych włókien są to również skarpetki bezuciskowe i bezszwowe. Dobrze przylegają do nóg, ale nie powodują nadmiernego nacisku oraz otarć. Dzięki temu te skarpety nieuciskające rekomendowane są dla osób chorych na cukrzycę, jako profilaktyka stopy cukrzycowej. Nie zaburzają przepływu krwi, dlatego też zapewniają pełen komfort przy problemach z krążeniem w nogach oraz przy opuchnięciu stóp i nóg.Skarpetki DEOMED Cotton Silver są dostępne w wielu kolorach oraz rozmiarach do wyboru.Dzięki swoim właściwościom bawełniane skarpetki DEOMED Cotton Silver z dodatkiem jonów srebra to doskonały wybór dla wielu osób, dla których liczy się zdrowie i maksymalny komfort na co dzień.Z pełną ofertą możecie zapoznać się odwiedzając nasz punkt zaopatrzenia medycznegoTomaszów Mazowiecki ul. Słowackiego 4Oferujemy atrakcyjne rabaty dla stałych klientów Honorujemy Tomaszowską Kartę Seniora 
bezchmurnie

Temperatura: 4°C Miasto: Tomaszów Mazowiecki

Ciśnienie: 1018 hPa
Wiatr: 12 km/h

Reklama
Reklama
Reklama
Profilowana poduszka do siedzenia SEAT COMFORT

Profilowana poduszka do siedzenia SEAT COMFORT

Cena: Do negocjacjiZ pełną ofertą możecie zapoznać się odwiedzając nasz punkt zaopatrzenia medycznegoTomaszów Mazowiecki ul. Słowackiego 4Oferujemy atrakcyjne rabaty dla stałych klientówWygodna pozycja siedzącaOchrona przed napięciami mięśniowymiOdciążenie kręgosłupaSeat Comfort to idealne rozwiązanie dla osób szukających komfortu i prawidłowego ułożenia ciała podczas siedzenia. Dostosowująca się do ciężaru użytkownika pianka z pamięcią kształtu umożliwia właściwą pozycję i równomierne rozłożenie ciężaru ciała. Dzięki temu odciążony jest kręgosłup, co niweluje odczucie zmęczenia podczas czynności wykonywanych na siedząco. W zajęciu prawidłowej pozycji pomagają dodatkowe wyprofilowania pod uda.Poduszka uniwersalna ze względu na swoją elastyczność i możliwość dopasowania do miejsca, w którym jest stosowana. Idealna do wykorzystania w domu, pracy, samochodzie lub na wózku inwalidzkim. Spód wykonany jest z materiału antypoślizgowego, dzięki czemu poduszka nie przesuwa się i w przeciwieństwie do innych tego typu wyrobów, doskonale działa ze śliskimi powierzchniami (np. metal, tworzywo sztuczne).Wskazania: Profilaktyka w powstawaniu odleżyn, przeciążenie odcinka lędźwiowego kręgosłupa, choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, wymuszona długotrwała pozycja siedząca.Przeciwwskazania: Nie stwierdzonoKonserwacja: Pianka z pamięcią kształtu nie nadaje się do prania. Pokrowiec zewnętrzny jest zdejmowalny i może być prany w temperaturze do 30°C/ 86°F. Ze względu na sposób transportu, poduszka po wyjęciu z opakowania może mieć "zapach fabryczny". Aby zniknął, przed pierwszym użyciem, wystarczy przewietrzyć poduszkę.Skład:Poduszka: 100% PUPoszewka (góra i boki): 93% poliester, 7% spandex, z uchwytem z bokuPoszewka (spód): 100% poliester z kropkami antypoślizgowymiWymiary: 45X 37X9cmGęstość: 45kg/m3
Reklama

Napisz do nas

Zachęcamy do kontaktu z nami za pomocą formularza. Możecie dołączyć zdjęcia i inne załączniki. Podajcie swojego maila ułatwi to nam kontakt z Wami
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama