Tomaszów Mazowiecki według danych z ostatnich lat był jednym z najbardziej zanieczyszczonych miast w województwie łódzkim i znajdował się na liście WHO najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie (od jakiegoś czasu się to zmienia). Od kilku lat miasto podejmuje liczne działania, które mają na celu polepszenie jakości powietrza. Warto wspomnieć tu chociażby wymianę taboru autobusowego w Miejskim Zakładzie Komunikacji. Przez wiele lat sprowadzano do Tomaszowa wyeksploatowane za granicą pojazdy, nie spełniające współczesnych norm ochrony środowiska. Tabor z demobilu zamiast na złomowisko trafiał często do naszego miasta. Od kilku lat zastąpiły go niskoemisyjne autobusy hybrydowe.
Obecnie nacisk kładziony jest na na wykorzystanie możliwości zrównoważonego transportu, ze szczególnym wskazaniem na konieczność skomunikowania istniejących ścieżek rowerowych i ciągów pieszo – rowerowych. Samorządy lokalne, czyli miasto, gminy i powiat zrealizowały kilka inwestycji w tym zakresie, ale stoją teraz przed wyzwaniem dotyczącym połączenia istniejących elementów i utworzenia funkcjonalnej sieci komunikacji rowerowej, obejmującej swoim zasięgiem główne obiekty i przestrzenie miasta i gmin.
Stąd pomysł opracowania koncepcji, która z jednej strony będzie punktem wyjścia dla stworzenia narzędzi strategiczno – planistycznych wspierających proces zarządzania obszarem Miasta i Gminy Tomaszowa Mazowieckiego w zakresie rozwoju sieci dróg rowerowych, z drugiej da podstawy do ubiegania się o zewnętrzne środki finansowe, w tym z perspektywy budżetowej Unii Europejskiej (na lata 2021–2027) .
- Przygotowany przez nas dokument jest punktem wyjścia dla dalszych naszych działań oraz prac związanych z przygotowaniem dokumentacji technicznej w zakresie rozwoju tras rowerowych. Tworzenie warunków do rozwoju ruchu rowerowego, który jest możliwy przy odpowiedniej infrastrukturze, to jeden z podstawowych celów, jakie przed sobą stawiamy. Dostrzegamy duże możliwości rozwojowe jakie daje opracowanie planistyczne w zakresie rozwoju tras rowerowych - mówi Prezydent Marcin Witko.
Zdaniem Prezydenta Miasta zintegrowana sieć tras rowerowych powinna obejmować nie tylko miasto Tomaszów Mazowiecki, ale również gminę wiejską Tomaszów Mazowiecki i inne gminy powiatu tomaszowskiego. Koncepcję, jaka powstała opracowano więc w oparciu o agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, białą Księgę Transportu Komisji Europejskiej, dokument pt. Europa, najpopularniejszy kierunek turystyczny na świecie – nowe ramy polityczne dla europejskiego sektora turystycznego - COM (2010) 352, Program Unii Europejskiej „Cyfrowa Europa” na lata 2021-2027, ramy polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030, unijną strategię na rzecz bioróżnorodności do 2030 r. „Przywracanie przyrody do naszego życia”. Należało także uwzględnić dokumenty planistyczno strategicznym przyjęte na poziomie krajowym i wojewódzkim
W mieście i gminie Tomaszów Mazowiecki na potrzeby opracowania nowej koncepcji zinwentaryzowano drogi rowerowe o łącznej długości wynoszącej około 135 km. Na potrzeby opracowania podzielono je na dwie kategorie – drogi o funkcji komunikacyjnej oraz drogi o funkcji rekreacyjno-turystycznej. Drogi o funkcji komunikacyjnej to przede wszystkim drogi o nawierzchni asfaltowej i z kostki brukowej, położone w terenie zabudowanym, zaś drogi o funkcji rekreacyjno-turystycznej to drogi leśne, gruntowe bądź utwardzone lecz przebiegające najczęściej poza terenem zabudowanym.
Ze 135 km zinwentaryzowanych dróg na terenie miasta i gminy około 35,5 km to drogi o funkcji komunikacyjnej zaś pozostałe 99,5 km to turystyczne szlaki rowerowe – które na mapy wprowadzono na podstawie gminnych dokumentów turystycznych. Głównym kryterium podziału przy określeniu typów tras, był tu rodzaj dróg (odseparowane od jezdni bądź nie), nawierzchnia, ich oznaczenia oraz kwalifikacja według opracowań gminnych a także lokalizacja.
Przez teren gminy Tomaszów Mazowiecki przebiega długodystansowa trasa rowerowa – Łódzka Magistrala Rowerowa W-E o długości 194km. będąca częścią transeuropejskiej trasy rowerowej, która w założeniu ma łączyć Niemcy, Polskę i Ukrainę. Trasa ta została wytyczona przez szczególnie atrakcyjne tereny i miejscowości regionu. Początek trasy ma miejsce w miejscowości Skalmierz w powiecie sieradzkim a następnie trasa prowadzi przez powiaty sieradzki, zduńskowolski, łaski, pabianicki, łódzki wschodni, tomaszowski i opoczyński aż do miejscowości Domaniewice
Drugi przebiegający w pobliżu gminy szlak długodystansowy to Szlak Grunwaldzki z Żarnowa w powiecie opoczyńskim do Bolimowa w powiecie skierniewickim.
Niestety w chwili obecnej, system dróg rowerowych na terenie miasta i gminy nie spełnia współczesnych wymagań takich jak: spójność (100% źródeł i celów podróży powinno być dostępnych na rowerze); bezpośredniość (trasy rowerowe powinny oferować jak najkrótsze połączenia); bezpieczeństwo (infrastruktura rowerowa powinna minimalizować liczbę punktów kolizji z innymi pojazdami i pieszymi); wygoda (infrastruktura rowerowa powinna ograniczać straty energii, minimalizować liczbę zatrzymań, ograniczać pochylenia podłużne oraz zapewniać wysoką równość nawierzchni bez krawężników); atrakcyjność (trasa ma zapewniać bezpieczeństwo społeczne oraz być dopasowana do otoczenia. Powinna być dobrze powiązana z funkcjami miasta i gminy oraz przebiegać w sąsiedztwie zieleni).
Opracowanie prezentuje wnioski w zakresie stanu i potencjału tras rowerowych. Wskazuje brak spójnego systemu połączeń rowerowych. Zwraca uwagę na fakt, że jakość i technika wykonania tras rowerowych w mieście odbiega od rekomendowanych standardów tras rowerowych. Trasy wykonane są z kostki brukowej, co ogranicza komfort użytkowników, a w skrajnych przypadkach (np. nieprzewidziane ubytki punktowe w kostce) naraża ich na niebezpieczeństwo.
Niezadowalająca gęstość sieci tras rowerowych na terenie miasta i gminy Tomaszów Mazowiecki nie jest chyba dla nikogo większą tajemnicą. Dróg dedykowanych rowerzystom brakuje, co z kolei skutkuje skutkuje niską liczbą użytkowników rowerów, a w efekcie sprawia że użytkownicy Ci korzystają z innych form transportu . W wielu miejscach istniejących dróg rowerowych występują miejsca niebezpieczne. Punkty styku infrastruktury rowerowej i samochodowej wymagają zwiększenia zabezpieczeń i poprawy oznakowania. W Tomaszowie brakuje spójnego systemu oznakowania tras oraz promocji i edukacji w zakresie rozwoju tras rowerowych i użytkowania rowerów.
Przygotowując koncepcję, jej autorzy przeprowadzili badania ankietowe. Wzięło w nich udział 126 osób. Spośród nich ponad jedna trzecia deklarowała dojeżdżanie do pracy rowerem (35,20% ankietowanych); 20,80% badanych chodziło do pracy pieszo, a samochodem do pracy dojeżdżało 47,20% ogółu respondentów, z autobusów miejskich korzystało 11,20% ogółu ankietowanych.
Zgodnie z opinią większości uczestników badania (59,30% ankietowanych stwierdziło „zdecydowanie tak”; a 22,0% „raczej tak”) ) budowa wygodnej i bezpiecznej trasy / ścieżki rowerowej spowoduje, że będą dojeżdżać do pracy/szkoły rowerem.
W opinii respondentów główne przeszkody, utrudniające poruszanie się rowerem po mieście i gminie Tomaszów Mazowiecki to: brak ścieżek rowerowych; ruch samochodowy – samochody ciężarowe; tras rowerowych jest mało – są za krótkie; brak bezpiecznych ścieżek rowerowych; wysokie krawężniki problem dla hulajnogi; brak odpowiedniego wjazdu i zjazdu , ścieżki są chodnikami dla rowerów a nie właściwymi ścieżkami rowerowymi jak w większości krajów Europy; nieprzestrzeganie przez ludzi ścieżek dla rowerzystów, zbyt mało przejść po pasach aby nie trzeba było zsiadać z roweru;
Na pytanie: „Czy miasto i gmina Tomaszów Mazowiecki jest miejscem bezpiecznym dla rowerzystów, zachęcającym do korzystania z rowerów”? Zdecydowana większość respondentów odpowiedziała że „nie” (60,97%). Niemal połowa ankietowanych (45,20%) stan techniczny tras i ścieżek rowerowych w mieście i gminie Tomaszów Mazowiecki oceniło na ocenę dostateczną, a 35,70% udzielających odpowiedzi oceniło ten stan na dobry, a 16,70% respondentów oceniło stan techniczny jako zły.
Kluczowym założeniem opracowanego dokumentu jest to, aby wpisywał się on w regionalną politykę rowerową województwa łódzkiego. Oznacza to spojrzenie na rozwój tras rowerowych jako spójnego systemu, który funkcjonuje ponadlokalnie i charakteryzuje się jednolitym i wysokim standardem poziomu projektowania i realizacji infrastruktury rowerowej.
Wizja określa założenia rozwojowe związane z trasami rowerowymi i ruchem rowerowym na obszarze miasta i gminy Tomaszów Mazowiecki, wyznaczając tym samym kluczowe obszary na jakich będzie się koncentrować interwencja w perspektywie do 2030 Roku. Wizję sformułowano następująco:
W perspektywie do roku 2030 miasto i gmina Tomaszów Mazowiecki dzięki skoordynowanym działaniom postrzegane są jako:
|
Rozwój tras rowerowych na obszarze miasta i gminy Tomaszów Mazowiecki powinien być zintegrowany na poziomie międzygminnym (gminy ościenne) i subregionalnym (poziom Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego), a także powinien być spójny z regionalną polityką rowerową. Takie podejście umożliwi poruszanie się rowerem nie tylko na krótkich odcinkach w granicach miasta lub gminy, ale pozwoli na przemieszczanie się rowerem na trasach długodystansowych oraz łączenie jazdy rowerem z innymi środkami transportu. W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że do chwili obecnej województwo łódzkie nie posiada spójnego systemu oznaczeń dróg rowerowych
Elementem koniecznym i równoległym do działań infrastrukturalnych jest promocja ruchu rowerowego i edukacja w tym zakresie. Muszą one opierać się na świadomej i zintegrowanej współpracy różnych podmiotów z terenu miasta i gminy Tomaszów Mazowiecki. Przede wszystkim powinna być to współpraca zakładająca spójność przekazu, spójność działań informacyjnych, promocyjnych i edukacyjnych wpływających na wizerunek, rozwój ruchu rowerowego i świadomość społeczną w tym zakresie. Z tego względu istotne jest wypracowanie i wdrożenie nowoczesnych i skutecznych narzędzi informacyjnych, promocyjnych oraz dynamicznie kształtujących świadomość społeczną związaną z potencjałem, jaki niesie rozwój ruchu rowerowego na analizowanym obszarze.
Kolejnym istotnym czynnikiem jest inicjowanie i rozwój sfery badawczej związanej z ruchem rowerowym. Działania takie jak: przeprowadzanie pomiarów ruchu rowerowego, analizy bezpieczeństwa, określenie charakterystyki użytkowników tras rowerowych, przeprowadzanie audytów rowerowych jako procedury oceny inwestycji i modernizacji tras rowerowych, prowadzenie regularnych badań społecznych w zakresie potrzeb i jakości korzystania z tras rowerowych, pozyskiwanie wiedzy i korzystanie z doświadczeń zagranicznych organizacji/instytucji zajmujących się ruchem rowerowym („dobre praktyki” i procedury), wpływają na możliwości poprawnego diagnozowania i optymalnego zarządzania ruchem rowerowym w długiej perspektywie czasowej.
Po naniesieniu na mapę wszystkich istniejących, projektowanych i proponowanych dróg rowerowych na terenie miasta i gminy, wyznaczono siedem poziomów priorytetów. Przyjęto założenie, że najwyższy priorytet posiadają zadania, dla których gotowa jest już dokumentacja projektowa. Dodatkowo priorytet “zerowy” (najwyższy), przyjęto dla dróg gminnych wyznaczonych w sąsiedztwie Zalewu Sulejowskiego jako elementu mogącego znacząco wpłynąć na rozwój turystyki na terenie gminy wiejskiej. Realizacja tego zadania będzie jednak wymagała współpracy z gminami sąsiadującymi - Mniszków, Sulejów oraz Wolbórz, na terenie których, będzie przebiegał dalszy ciąg trasy. W przypadku pozostałych proponowanych dróg rowerowych przyjęto założenie, iż najbardziej intensywny ruch będzie przebiegał przez tereny z największą intensywnością zabudowy oraz na terenach gdzie infrastruktura rowerowa już istnieje i dlatego należy jak najszybciej uzupełniać system na odcinkach pomiędzy odcinkami istniejącymi a także należy umożliwić jak najlepsze połączenie systemu rowerowego z dworcami PKP i PKS.
Zaleca się aby nowe inwestycje w drogi dla rowerów wykonywać z mieszanek mineralno-asfaltowych grubości co najmniej 4 cm w kolorze naturalnego asfaltu, zapewniającej niskie opory toczenia a także niższe koszty inwestycyjne lub utrzymaniowe od np. kostki betonowej lub nawierzchni szutrowych. Inny kolor nawierzchni ścieralnej (np. czerwony/bordowy) jest zalecany dla miejsc o podwyższonym ryzyku zdarzeń drogowych jak np. przy węzłach przesiadkowych, w rejonach mocno obciążonych przejść pieszych, intensywnie eksploatowanych w godzinach szczytu i poza nimi.
Planując rozbudowę systemu rowerowego na terenie miasta i gminy Tomaszów Mazowiecki można również rozważyć spowolnienie ruchu na danej drodze lub ograniczenie natężenia ruchu samochodowego. Ulice ze uspokojonym ruchem nie wymagają budowy żadnej dodatkowej infrastruktury rowerowej. Ze względu na zbliżoną prędkość wszystkich pojazdów ruch powinien odbywać się wspólnie w jednej przestrzeni. W sąsiedztwie głównych tras rowerowych oraz przy głównych stacjach B&R zaleca się lokalizowanie infrastruktury towarzyszącej, takiej jak np.: samoobsługowe stacje naprawcze.
Napisz komentarz
Komentarze