Miasto nasze, istniejące już z górą 100 lat, rządzone było do dnia wybuchu w 1914 roku Wojny Światowej przez Burmistrza, mianowanego przez władze rosyjskie. Aby rządom tym nadać jakiekolwiek pozory Samorządu, burmistrz miasta zwoływał co parę lat kilkunastu obywateli miejskich, którzy ״wybierali” ławników. Wybory odbywały się jawnie, nic więc dziwnego, iż wypadały one zawsze zgodnie z wolą władz ówczesnych.
Czynności ławników były zasadniczo formalne, gdyż powoływano ich tylko do stwierdzenia i położenia podpisu! pod faktem dokonanym, tak że w tych warunkach rozwój miast postępował żółwim krokiem naprzód. Pomimo wielkich wpływów do kas miejskich, żadnych inwestycyj nie czyniono, o oświatę nie dbano.
Wolne pieniądze leżały w kasie, lub też wypożyczano je innym miastom, więcej zabiegliwym od Tomaszowa. Miastu Sosnowiec, Tomaszów wypożyczył kilkadziesiąt tysięcy rubli. Tomaszów zaś wegetował dalej w tumanach kurzu, błota i zaniku oświaty.
W sierpniu 1914 roku w chwili wybuchu Wojny Światowej burmistrz miasta opuścił Tomaszów, udając się za władzami rosyjskiemi w głąb Rosji. Zarząd miastem objął Komitet Obywatelski, wyłoniony z pośród mieszkańców Tomaszowa. Przewodnictwo Komitetu objął, p. Alfons Seweryn ówczesny Komendant Straży Pożarnej.
Komitet pracował w warunkach anormalnych wobec działań wojennych, odbywających się prawie że na terenach miasta a poza tem, wobec zupełnego braku wpływów pieniężnych. Wykonywał on tylko prace konieczne i najniezbędniejsze. Łączył on w sobie władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądową, sprawując funkcje Zarządu Miasta, Policji i Sądu.
Po wprowadzeniu przez władze okupac. niemieckie zarządu cywilnego, Komitet Obywatelski został rozwiązany i Zarząd miasta przeszedł w ręce samorządu z nominacji: prez. Wernera i wiceprezydenta ś p. Karola Bartkego, przemysłowca m. Tomaszowa. Mianowano też 3 ławników i kilkunastu radnych. Ta pierwsza w ten sposób skonstruowana Rada Miejska sprawowała
swe funkcje łącznie z Zarządem Miasta do roku 1918, w tym bowiem czasie powołana została do życia nowa Rada Miejska - pierwsza Rada Miejska z wyborów.
Wybory te zarządzone zostały na mocy statutu narzuconego przez okupantów. W pierwszej Kurii wybierali PP. Profesorowie szkół i wszyscy, posiadający dyplomy szkół wyższych, w drugiej kupcy i przemysłowcy l-ej i 2-ej kategorji, w 3-ej—wszyscy pozostali kupcy i przemysłowcy, w czwartej zaś — reszta mieszkańców miasta, którzy ukończyli 25 lat. Wybrano 16 radnych. W ten sposób ukonstytuowana Rada Miejska zaczęła działać.
Prezydentem miasta obrano p. Dr. Tadeusza Osińskiego, obecnego dyrektora Ubezpieczalni Społecznej w Tomaszowie, wiceprezydentem nieżyjącego już śp Alfreda Britzmana, przemysłowca w Tomaszowie.
Zarząd ten jak i Rada funkcjonowały jedynie do 1919 roku. W listopadzie 1918 roku rządy w Polsce Niepodległej i Wskrzeszonej obejmuje Marszałek Piłsudski, jako Naczelnik Państwa. Jednem z pierwszych poczynań Rządu było rozpisanie wyborów do Sejmu i do Senatu, a następnie do ciał samorządu powiatowego i miejskiego. W 1919 roku drogą pięcioprzymiotnikowego głosowania wybrana została w Tomaszowie nowa Rada Miejska, składająca się z 24 radnych.
Rada ta powołała na prezydenta p Inź. Gruszczyńskiego, na wiceprezydenta p. Petrykowskiego.
W 1923 roku wobec, upływu kadencji, zarządzone zostały nowe wybory do Rady Miejskiej. Rada Miejska w nowym swym składzie obrała prezydentem miasta p. Adw. Rejenta Karola Lechowicza wiceprezydentem zaś p. Adw. Ludwika Fruchta. Kadencja Rady tej trwała do 1927 roku na mocy nowych wyborów wybrano 28 radnych. Radni ci obrali prezydentem
miasta p Wacław Smulskiego wiceprezydentem zaś p Al. Weggiego.
Samorząd miejski w tym składzie funkcjonował do 1933 roku. Wobec upływu kadencji, Rada i Zarząd miasta zostały rozwiązane i wprowadzony został na przeciąg jednego roku Komisarz Rządowy.
W maju 1934 roku odbyły się nowe wybory obecnie działającej Rady Miejskiej. Wybory Zatwierdzono w listopadzie tegoż roku, Rada zaś rozpoczęła pracę w grudniu. Pomimo kilkakrotnych posiedzeń, Rada nie mogła znaleźć dostatecznej liczby głosów celem obrania Prezydenta.
W pierwszych miesiącach roku ubiegłego mianowany został tymczasowym prezydentem miasta p. Antoni Rączaszek, który w sierpniu tegoż roku obrany został przez Radę Prezydentem Miasta. Stanowisko wiceprezydenta dotąd obsadzone z wyborów nie zostało, wobec czego w kwietniu wiceprezydentem miasta mianowany został p. Dr. Marjan Gajewski
Jak widzimy, Samorząd Miejski, aczkolwiek działający dopiero lat kilkanaście, zdołał już przejść różne koleje losu, nie tworząc jednolitej linii pracy. Ten brak jednolitości nie odbija się dodatnio na rezultatach pracy samorządu
Od nowego Zarządu miasta, od nowej Rady oczekują mieszkańcy Tomaszowa kroków i czynów koniecznych, by miastu naszemu, pomimo kryzysu gospodarczego, jaki obecnie przeżywamy, stworzyć odpowiednie i godne warunki bytowania
Źródło: Tomaszów. Ilustrowany Miesięcznik Społeczno Literacki
Napisz komentarz
Komentarze