Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
środa, 25 grudnia 2024 02:49
Reklama
Reklama

Ekspertka: okrągłe bombki na choince są symbolem nieskończoności, a lampki - Jezusa

Okrągłe bombki są przede wszystkim symbolem nieskończoności dzięki kształtowi, a poprzez ruch obrotowy – także kolistego ruchu kosmosu, powtarzalności i odnawiania świata - powiedziała PAP kulturoznawczyni prof. Katarzyna Smyk. Ważnymi ozdobami świątecznymi są też m.in. światło, łańcuch i szpic.

O ozdobach świątecznych w kulturze polskiej opowiedziała PAP prof. Katarzyna Smyk, kierownik Katedry Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w Instytucie Nauk o Kulturze UMCS. Ekspertka podkreśliła, że każda z wieszanych na choince dekoracji ma osobne znaczenie, ale najważniejszą ozdobą jest światło, czyli np. świeczki, światełka elektryczne, gwiazdki, księżyce. „Nawet współcześnie może nie być na drzewku żadnych innych ozdób, bo samo światło konstytuuje choinkę. Widać to szczególnie w naszych ogródkach, gdzie przybranie drzewek wyłącznie w kolorowe światełka powoduje postrzeganie ich jako choinek świątecznych. Zaś wraz z wyłączeniem prądu stają się z powrotem zwykłymi drzewkami” – opisała kulturoznawczyni.

W polskiej kulturze światło na choince symbolizuje światłość, która towarzyszyła momentowi narodzenia Chrystusa, podobnie jak Gwiazda Betlejemska prowadząca Trzech Króli do małego Jezusa. Według niektórych przekazów światło symbolizuje również samego Chrystusa, który został nazwany Światłością Świata. „W trakcie badań w okolicach Dusznik w woj. wielkopolskim usłyszałam, że zapala się świeczkę na choince, żeby Panu Jezusowi było po prostu weselej” – dodała profesor.

Odnosząc się do współczesnych bombek, wyjaśniła, że nawiązują one do prastarych ozdób, które od wieków charakteryzowały się okrągłością, np. bibułkowe jeżyki, jabłka, orzechy, ciastka, słomiane pajączki. Wieszane były niegdyś na tzw. podłaźnikach zwanych też wiechami lub sadami, które stanowiły zielone gałązki lub czubek drzewa iglastego mocowane pod sufitem.

„Współczesne bombki swoim kulistym kształtem pozostają w bliskim znaczeniu z ideą słońca, gdzie środek oznacza bezruch wobec obwodu oznaczającego kosmiczne poruszenie. Tak samo ozdoby choinkowe wirują, mają tendencję do poruszania się. Dlatego okrągłe bombki są przede wszystkim symbolem nieskończoności dzięki kształtowi, a poprzez ruch obrotowy – także wiecznego kolistego ruchu kosmosu, powtarzalności i odnawiania świata” – wyjaśniła folklorystka.

Dodała jednocześnie, że w kulturze ludowej ważne jest, w którą stronę odbywa się ten ruch. Jak sprecyzowała, ruch w lewo jest niedobry, przeciw słońcu, czyli przeciw życiu, a ruch w prawą stronę jest zawsze pozytywny. W niektórych częściach Polski istniał kiedyś zwyczaj, że podczas rozpoczęcia wieczerzy wigilijnej gospodarz poruszał drzewkiem u sufitu po to, „żeby ruszyć świat w dobrą stronę”. „Przed wieczerzą w Wigilię był zakaz wykonywania czynności kolistych przez cały dzień, żeby przypadkiem nie poruszyć tego świata zbyt wcześnie” – powiedziała prof. Smyk.

Wśród częstych wzorów na bombkach wymieniła m.in. wizerunek choinki i szopki z Dzieciątkiem, ale także motywy kwiatowe i roślinne, które mają zapewnić siły witalne i urodzaj w nadchodzącym roku.

Badaczka zwróciła również uwagę na bombki z motywami patriotycznymi, np. po odzyskaniu przez Polskę niepodległości popularnością cieszyły się bombki z orzełkiem, a po ataku na World Trade Center – w geście solidarności - w barwach amerykańskiej flagi. „Analogicznie jest teraz w przypadku Ukrainy i niebiesko-żółtych barw na bombkach” – podała jako przykład.

Według przekazów bombki w kształcie szyszek oznaczają urodzaj, żołędzie mają zapewnić obfitość, a jabłko jest symbolem życia i zdrowia, ale także miłości. Powieszone na choince orzechy mają gwarantować mądrość m.in. ze względu na to, że orzech przypomina wyglądem mózg. „Podczas wróżb wigilijnych panny dotykały orzechów, aby znaleźć swoich kawalerów; to był taki rytuał, który miał dać im tajemną wiedzę na ten temat, ukrytą w twardej skorupie orzecha” – opisała profesor.

Natomiast słodycze na choince miały, zgodnie z polską tradycją, zapewnić słodkie życie na następny rok. Gdy ciastko spadło z choinki, był to zły znak, bo mogło to oznaczać, że przyjdzie choroba albo któryś z domowników umrze. „Koło Wielunia wieszano kiedyś kawałki kiełbasy, aby nigdy nie zabrakło dobrego pożywienia, zapewniając sobie tym samym też pomyślność i obfitość. Zaś niedaleko Olkusza na choince pojawiały się papierosy - być może dlatego, że są podobne kształtem do sopli lodu” – zauważyła kulturoznawczyni.

Specjalną ozdobą choinkową jest szpic, nazywany też czubkiem lub czubatą bombką. To zestaw dwóch lub trzech bombek nakładanych na siebie od największej do najmniejszej, zakończony coraz cieńszą rurką. „Ten ostry wierzchołek jest miejscem, w którym nasza choinka symbolicznie ma się stykać z samym niebem, potęgując wrażenie sięgania zenitu” – wyjaśniła ekspertka.

Ważną ozdobą jest również łańcuch, który nakładany w formie spirali na choinkę oznacza siłę życia, a ułożony z góry na dół, w swego rodzaju stożek, wskazuje na łaskę Bożą, która schodzi do nas od szpica do ziemi. Długi łańcuch według Polaków symbolizuje z kolei jedność rodziny i długie życie, dlatego trzeba szczególnie uważać, żeby go przypadkiem nie przerwać, bo to by oznaczało, że kogoś zabraknie w nadchodzącym roku.

„W czasach zaborów istniało przekonanie, że łańcuch z papierowych oczek symbolizuje spętanie, więzienie narodu polskiego przez zaborców. Łańcuch ma też wiele znaczeń chrześcijańskich, m.in. wijący się na choince przypomina zdaniem Polaków rajskiego węża z drzewa poznania dobra i zła, co oznacza grzech pierworodny i odkupienie” – opisała prof. Katarzyna Smyk.(PAP)


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Opinie
Reklama
ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.
Sztuka – Sport – Olimpiada Na wystawie zatytułowanej „Sztuka – Sport – Olimpiada”, prezentowane są obrazy oraz sylwetki tomaszowskich olimpijczyków którzy reprezentowali nasze miasto, a tym samym nasz kraj, na olimpijskich stadionach, w różnych dyscyplinach sportowych. Tematyka sportu została przedstawiona w malarstwie, nurcie pop artu. Na płótnach przedstawione są różne dyscypliny lekkoatletyki i nie tylko. Prezentujemy dzieła Niny Habdas (1942–2003), łódzkiej malarki i graficzki, Wiesława Garbolińskiego (1927–2014), Andrzeja Szonerta (1938–1993) i Benona Liberskiego (1926–1983). Płótna powstały w latach siedemdziesiątych XX wieku, podczas Pleneru Olimpijskiego zorganizowanego w Spale koło Tomaszowa Mazowieckiego. Prezentowane obrazy zostały przekazane w darze tomaszowskiemu Muzeum w latach 70. XX wieku przez Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi. Wystawę uzupełniają informacje o Tomaszowskich Olimpijczykach, pamiątki Stanisławy Pietruszczak z XII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Innsbrucku (1976) oraz znaczki poczty japońskiej wydane z okazji XVIII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Nagano (1998), podarowane Muzeum przez Pawła Abratkiewicza. Wystawa przypomina nam o pięknej tradycji umacniania więzi pomiędzy ideą sportu olimpijskiego a twórczością artystyczną, która może kształtować humanistyczne wartości sportu i kreować jego wizerunek w społeczeństwie. Zapraszamy do zwiedzania wystawy w dniach 1 sierpnia – 27 października 2024 r., w godzinach otwarcia Muzeum: od wtorku do piątku od godz. 9.00 do 16.00, w soboty i niedziele od godz. 10.00 do 16.00 (w poniedziałek nieczynne). Data rozpoczęcia wydarzenia: 01.08.2024
Helios zaprasza na Maraton Sylwestrowy  Jak co roku kino Helios zaprasza na nietuzinkowego sylwestra w filmowych klimatach. Tym razem oprócz gwiazd kina, będą nas bawić również giganci muzyki. W zależności od zestawu na który się zdecydujemy, na wielkim ekranie zobaczymy Nicole Kidman, Antonio Banderas’a, a potem jeszcze Celeste Dalla Porta i Gary’ego Oldman’a lub Robbie’go Williams’a we własnej osobie oraz Boba Dylana, zagranego przez Timothée Chalamet’aW zestawie pierwszym, na początek w doskonały nastrój wprowadzi nas ROBBIE WILLIAMS, czyli prawdziwa „sceniczna małpa”. Ten film to porywający, niebanalny portret zwykłego brytyjskiego chłopaka, który podbił świat rozrywki najpierw w zespole Take That, a potem w karierze solowej. Po przerwie na powitanie Nowego Roku, jego miejsce zajmie Timothée Chalamet, który wcielił się w rolę wielkiego Boba Dylana! Gwarantujemy, że nie zabraknie doskonałej muzyki, wspaniałych emocji, zabawy i dobrego smaku, a to wszystko w niepowtarzalnej kinowej atmosferze. swoich pasażerów do ich domu…Z kolei w zmysłowym zestawie drugim gwarantujemy zabawę w towarzystwie zniewalająco pięknych kobiet i nie mniej przystojnych mężczyzn, ich nieposkromionych żądz i romansów. Na początek Nicole Kidman w filmie „BABYGIRL”, a po przerwie na noworoczny toast, również przedpremierowo film mistrza Paolo Sorrentino, „BOGINI PARTENOPE”. Będzie energetycznie, romantycznie, ale przede wszystkim bardzo zmysłowo... Wszystko to w niepowtarzalnej kinowej atmosferzeCałość dopełni skromny sylwestrowy poczęstunek przygotowany przez Puchatek obiady na dowóz oraz lampka szampana o północy.Bilety na Sylwestrową odsłonę cyklu Nocne Maratony Filmowe dostępne są na stronie: www.helios.pl, w kasach kin Helios w całej Polsce oraz w aplikacji mobilnej. Dokonując zakupu wcześniej, można wybrać najlepsze miejsca, a także – zaoszczędzić. Do zobaczenia na nocnych seansach!Data rozpoczęcia wydarzenia: 31.12.2024
Reklama
Reklama
Skarpetki zdrowotne z przędzy bawełnianej ze srebrem Skarpetki nieuciskające DEOMED Cotton Silver to komfortowe skarpetki zdrowotne wykonane z naturalnej przędzy bawełnianej z dodatkiem jonów srebra. Skarpety ze srebrem Deomed Cotton Silver mogą dzięki temu służyć jako naturalne wsparcie w profilaktyce i leczeniu różnych schorzeń stóp i nóg!DEOMED Cotton Silver to skarpety bezuciskowe, które posiadają duży udział naturalnych włókien bawełnianych najwyższej jakości. Są dzięki temu bardzo miękkie, przyjemne w dotyku i przewiewne.Skarpetki nieuciskające posiadają także dodatek specjalnych włókien PROLEN®Siltex z jonami srebra. Dzięki temu skarpetki Cotton Silver posiadają właściwości antybakteryjne oraz antygrzybicze. Skarpetki ze srebrem redukują nieprzyjemne zapachy – można korzystać z nich komfortowo przez cały dzień.Ze względu na specjalną konstrukcję oraz dodatek elastycznych włókien są to również skarpetki bezuciskowe i bezszwowe. Dobrze przylegają do nóg, ale nie powodują nadmiernego nacisku oraz otarć. Dzięki temu te skarpety nieuciskające rekomendowane są dla osób chorych na cukrzycę, jako profilaktyka stopy cukrzycowej. Nie zaburzają przepływu krwi, dlatego też zapewniają pełen komfort przy problemach z krążeniem w nogach oraz przy opuchnięciu stóp i nóg.Skarpetki DEOMED Cotton Silver są dostępne w wielu kolorach oraz rozmiarach do wyboru.Dzięki swoim właściwościom bawełniane skarpetki DEOMED Cotton Silver z dodatkiem jonów srebra to doskonały wybór dla wielu osób, dla których liczy się zdrowie i maksymalny komfort na co dzień.Z pełną ofertą możecie zapoznać się odwiedzając nasz punkt zaopatrzenia medycznegoTomaszów Mazowiecki ul. Słowackiego 4Oferujemy atrakcyjne rabaty dla stałych klientów Honorujemy Tomaszowską Kartę Seniora 
Reklama
Reklama
Reklama
Łóżko rehabilitacyjne Elbur PB 533DB Z pełną ofertą możecie zapoznać się odwiedzając nasz punkt zaopatrzenia medycznegoTomaszów Mazowiecki ul. Słowackiego 4Oferujemy atrakcyjne rabaty dla stałych klientów oraz montaż gratisCzy łóżko rehabilitacyjne można otrzymać od nas niemal za darmo? Tak. Pomożemy załatwić wszelkie formalności  Na zdjęciu: Obudowa PB 533 DB w kolorze orzech, z dwoma wkładami PB 521 wraz z okrągłymi podstawami łóżka.Obudowa PB 533 DB wraz z wkładami PB 521, to nasza propozycja rozwiązania umożliwiającego korzystanie z łóżka przez oboje partnerów przy zachowaniu wszystkich jego istotnych funkcji. To jedyne w swoim rodzaju łóżko umożliwia stałe wsparcie i obecność opiekuna/partnera, co stanowi istotny czynnik w rekonwalescencji i opiece nad chorym.Więcej informacji Kolory standardowe: Kolory niestandardowe*:DETALE PRODUKTU:1. Aplikacje z drewna bukowego4. Indywidualne sterowanie leżami2. Możliwość konfiguracji z barierką składaną5. Podwójny system podnoszenia3. Różne wymiary leża 6. Okrągłe podstawy łóżkaOPCJE:zmiana długości i szerokości leża • zmiana kolorystyki • możliwość zastosowania okrągłych podstaw kółPODSTAWOWE DANE TECHNICZNEBezpieczne obciążenie robocze330 kgMaksymalna waga użytkownika2 × 140 kgRegulacja wysokości leża:od 39 do 80 cmRegulacja segmentu oparcia pleców:0 ÷ 70°Regulacja segmentu oparcia podudzi:0 ÷ 20°Wymiary zewnętrzne długość × szerokość:206 × 165 cmPrześwit pod łóżkiem:ok. 16 cmCiężar całkowity:
Reklama
Napisz do nas
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama