okrakiem

Mówiono o nich: „zawsze dwudziestoletni”, czerpiąc z tytułu opowiadania kultowej postaci tej epoki – Marka Hłaski „Piękni dwudziestoletni”, zaś o zjawisku: ”rebelia playboyów”. Ale czy oni wszyscy byli playboyami i czy wszyscy się buntowali? Zamiennie przezywano ich także „pieszczochami systemu” – ale to znowu może być opinia krzywdzącą dla większości postaci. Samego zjawiska „złotej młodzieży PRL” nie da się więc jednoznacznie zdefiniować. Po Październiku dały się zauważyć zmiany także w sferze obyczajowej. Subkultura w PRL była dla ówczesnej młodzieży o wiele ważniejsza niż polityka. I to zaowocowało pojawieniem się zjawiska tak zwanej złotej młodzieży, która wyróżniała się pyszną barwą w jakże szarej rzeczywistości. Tylko pytanie, czy playboy to określenie właściwe dla omawianej ówczesnej subkultury? Chyba bardziej adekwatną nazwą byłby bikiniarz. Ale - kto to taki?

Tadeusz Konwicki pisał o nim: „Tyrmand antykomunista, Tyrmand katolik, Tyrmand teoretyk jazzu, Tyrmand sprawozdawca sportowy, Tyrmand globtroter, Tyrmand playboy, Tyrmand reakcjonista, Tyrmand bikiniarz, Tyrmand filozof, Tyrmand prekursor mód, Tyrmand autor bestsellerów, Tyrmand pielgrzym, Tyrmand owiana legendą tajemnica”. Sam o sobie mówił sepleniąc trochę: „ja jestem pijak, bokseł i dziwkarz”.

Pięćdziesiąt lat temu, 5 października 1962 roku, zespół The Beatles wydał swój pierwszy singiel „Love Me Do”. Chłopcy nie mieli wtedy pojęcia, że ten moment zmieni historię nie tylko muzyki – także kultury popularnej - na zawsze. I to na całym świecie.

7 listopada rozpoczęła się 54. edycja Międzynarodowego Festiwalu Jazzowego - Jazz Jamboree. Pierwszy koncert festiwalu zwanego wtedy „Jazz 58” odbył się we wrześniu 1958 roku w Hot-Clubie Hybrydy. Następne już w klubie studenckim Stodoła. Wtedy właśnie Leopold Tyrmand wymyślił obowiązującą do dziś nazwę. Festiwal szybko stał się jednym z najważniejszych w Europie, przyciągając do Warszawy gwiazdy światowego jazzu i sprawiając, że Polskę zaczęto postrzegać jako kraj nie tylko doskonałych muzyków i kompozytorów jazzowych, ale i entuzjastycznej i wymagającej publiczności.

„Pochylmy głowy. Zapalmy znicze. Rock and roll umiera… Pocisk wystrzelony w roku 1959 w Gdańsku z armaty rock and rolla, zatoczył podniebny łuk w kształcie paraboli i po osiągnięciu punktu kulminacyjnego zaczął opadać. Zderzenie z Ziemią było nieuniknione… 6 czerwca 1980 roku, z armaty Jarocina odpalono pocisk o większej sile rażenia. Pierwszy Festiwal Muzyki Młodej Generacji odrzucił to, co przyczyniło się do unicestwienia starych konwencji, wywiesił flagę z napisem ROCK i rozpoczął kolejny etap muzyki, która miała odpowiadać oczekiwaniom nowego pokolenia. A odpowiada? …Czy tworzy coś nowego i rewelacyjnie ciekawego? Własny kanon kultury? Styl życia i bycia? Obyczaje? Obrządki? Modę? Żegnam czas rock’n’rolla, epokę, której poświęciłem kilkadziesiąt lat życia. Żegnam świat „fruwających marynarek” i muzykę, która była nie tylko zjawiskiem artystycznym, ale przesłaniem pokolenia”.

Aż nie chce się wierzyć, że „chłopaki” jeszcze są w stanie w ogóle śpiewać i grać, a szczególnie rock and rolla, który wymaga odpowiedniego stylu wykonania, na co potrzeba ogromnej kondycji fizycznej. Tym bardziej, kiedy przypomnimy sobie ich mało higieniczny tryb życia od zawsze oraz zamiłowanie do trunków, narkotyków i papierosów do dziś. Grupa The Rolling Stones w tym roku obchodzi pięćdziesięciolecie istnienia, jeśli przyjąć, że ich sceniczny debiut odbył się 12 lipca 1962 w klubie Marquee.

Rok 1944, klęska Powstania Warszawskiego. Miasta już nie było. Ocalała ludność przymusowo przemieszczała się w marszu milczenia i rozpaczy do obozu w Pruszkowie. Nie wszyscy. Sześcioletni Marek Karewicz wraz z rodzicami i babcią uciekali na własną rękę w innym kierunku.

„Mimozami jesień się zaczyna…” Gdyby Czesław Niemen nie stworzył genialnej muzyki do zaczynającego się tymi słowami prześlicznego wiersza Juliana Tuwima pod tytułem „Wspomnienie”, gdyby go nie wyśpiewał swoim nadzwyczajnym głosem, śmiem przypuszczać, że ten cudowny wiersz nie byłby tak jak jest – popularny, a przede wszystkim nie zaistniałby w polskiej muzyce rozrywkowej (przynajmniej dla mnie) najbardziej nastrojowy hymn o jesieni.

Okrak emigracyjny. Choroba ducha? Stan rozproszenia duszy? Wydziwianie? Nie wiem jak go zdefiniować, choć nie mam wątpliwości, że istnieje – niezwykle prywatny rodzaj dyskomfortu, dla każdego emigranta zapewne inny. Jednak – śmiem twierdzić – żadnemu nieobcy, choćby w tych kilku sekundach irracjonalnego pragnienia, żeby WRÓCIĆ. (Joanna Titeux)