Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
wtorek, 8 kwietnia 2025 02:56
Reklama
Reklama

Tomaszowianie Wyklęci cz.4 - Jan Czarnecki

Po rozwiązaniu plutonu Kubiaka- "Babinicza", łącznik oddziału Jan Czarnecki, nie ujawniając się, pozostał w Tomaszowie. Z polecenia komendanta powiatowego K.W.P., we wrześniu 1945 roku, spotkał się w Częstochowie z kapitanem Sojczyńskim - "Warszycem" i został przez niego, jak sam wspomina, awansowany na podporucznika oraz zmienił pseudonim na "Pirat".

W dniu 30 czerwca Wawrzyniak z Mazurkiem dokonali włamania do szkoły zawodowej na ulicy Św. Antoniego w Tomaszowie, skąd zabrano dwie maszyny do pisania, do prowadzenia akcji ulotkowej. Po tej akcji aresztowano Wawrzyniaka, u którego w mieszkaniu podczas przeszukania przypadkowo znaleziono zabrane przedmioty. Jednak nocą, Wawrzyniak wyrwaną z pryczy deską wyważył kraty w oknie w areszcie i zbiegł.

Reklama

Grupa leśna dysponowała w tym czasie trzema bunkrami w lasach lubieńskich w powiecie piotrkowskim oraz po jednym w lesie luboszewskim i za Trestą. Uzbrojenie grupy stanowiło 17 jednostek broni palnej.

W sierpniu UB w Tomaszowie od informatora otrzymała wiadomość o położeniu jednego z bunkrów. W dniu 18 sierpnia podczas akcji ubeków na bunkier w lasach luboszewskich zatrzymano Eugeniusza Polaka i Jana Głąba oraz cztery sztuki broni.

Pluton nie zaprzestał jednak działalności. 5 września Czarnecki, Robert, Wojtalczyk, Wawrzyniak i Szczepański dokonali akcji na spółdzielnię "Smopomoc Chłopska" w Ujeździe, skąd zarekwirowano 730 tysięcy złotych. Taką sama spółdzielnię w dniu 4 października Czarnecki z Robertem rozbili w Mniszkowie w powiecie opoczyńskim. Natomiast w dniu 6 października Czarnecki, Zawadzki, Wawrzyniak, Robert, Wojtalczyk, Chrzanowski i Chwałowski mieli dokonać ataku na Państwowe Zakłady Jedwabnicze nr 2 w Tomaszowie, jednak w momencie wtargnięcia na teren zakładu Wawrzyniak został rozpoznany przez przypadkowego przechodnia i musiano odstąpić od akcji.

Partyzanci udali się więc na drogę w kierunku Piotrkowa, gdzie zatrzymano ciężarówkę i nakazano kierowcy zawieźć się do Przygłowa. Po przybyciu na miejsce kierowcę z samochodem zwolniono, a grupa dokonała ataku na spółdzielnię "Samopomoc Chłopska", skąd zarekwirowano 93.380 złotych.

W okolicach Przygłowa stacjonował wtedy oddział specjalny LWP zwalczający zbrojne podziemie. Zaalarmowany przez konfidenta, natychmiast udał się w pościg za partyzantami, w wyniku którego ujęto w bunkrze za Trestą, Czarneckiego, Roberta, Zawadzkiego i Chrzanowskiego. W dniu następnym tomaszowscy ubecy aresztowali Mazurka, a 12 października Wojtalczyka.

Mimo dokonanych aresztowań, pozostający na wolności członkowie grupy nie zaprzestali zbrojnej działalności. Już w dniu 4 listopada Wawrzyniak z Chwałowskim dokonali ataku na skup żywca w Błogim Szlacheckim, skąd zarekwirowano 30 tysięcy złotych. Natomiast 11 listopada zaatakowali spółdzielnię "Samopomoc Chłopska" w Swolszewicach, skąd zabrali towary na sumę 254.940 złotych.

Podjęte przez ubeków tym razem z Piotrkowa, rozpracowywanie grupy, doprowadziło do ujęcia 30 listopada w wyniku akcji kombinowanej UB  (przez ubeckiego agenta ściągnięto go do Tomaszowa do jednego z domów od strony Nagórzyc, pod pretekstem sprzedaży zapalników do granatów), Henryka Wawrzyniaka, a 7 grudnia w Tomaszowie Mariana Głoda.

Wawrzyniak przebywając w areszcie w Piotrkowie zachorował i decyzją lekarza został umieszczony w szpitalu miejskim, skąd, korzystając z nieuwagi pilnującego go milicjanta, zbiegł w dniu 7 maja 1950 roku.

Po ucieczce nawiązał kontakt z ukrywającymi się w bunkrze za Trestą: Chwałowskim, Lutyńskim i Szczepańskim. Jednak w wyniku już prowadzonej na szeroką skalę akcji operacyjnej tomaszowskiego UB, opierającej się głównie na donosicielach i konfidentach, aresztowano 3 lipca 1950 roku Stanisława Chwałowskiego.

28 września Wawrzyniak z resztą grupy udał się do Nagórzyc w celu wymierzenia kary chłosty sołtysowi nadgorliwie ściągającemu z rolników kontyngenty. Wiadomość ta poprzez informatora natychmiast dotarła do UB w Tomaszowie, które zorganizowało szybką obławę. Uciekający w kierunku Pilicy Wawrzyniak został, po postrzeleniu przez ubeka Śmiałka, ujęty nad samym jej brzegiem.

Szczepańskiemu udało się uniknąć aresztowania i opuścić Polskę. W dniu 21 października 1950 roku tomaszowskie UB ujęło ostatniego żołnierza Konspiracyjnego Wojska Polskiego na naszym terenie, Mariana Lutyńskiego.

W kilku procesach członkowie ostatniego plutonu K.W.P. na terenie tomaszowskim zostali skazani na następujące kary: Czarnecki Jan ur. 22.07.1928r. w Tomaszowie - dożywotnie więzienie, Chwałowski Stanisław ur. 15.06.1913r. w Norkowcu pow. piotrkowski - dożywotnie więzienie (amnestia 12 lat), Wawrzyniak Henryk ur. 09.11.1927r. w Woli Wiadernej - dożywotnie więzienie (amnestia 15 lat), Robert Włodzimierz ur. 12.10.1927r. w Tomaszowie - 15 lat więzienia, Lutyński Marian ur. 23.03.1925 r. w Tomaszowie - 10 lat więzienia, Wojtalczyk Aleksander ur. 07.07.1929r. w Smardzewicach - 10 lat więzienia, Polak Eugeniusz ur.14.07.1922r. w Dzieżbach powiat Sokołów Podlaski - 10 lat więzienia, Zawadzki Zbigniew ur. 29.05.1929r. w Czersku powiat kowelski - 8 lat więzienia, Głód Marian ur. 07.03.1923r. w Tomaszowie - 5 lat więzienia, Mazurek Zbigniew ur.21.09.1924r. w Tomaszowie - 3 lata więzienia, Głąb Jan, ur. 27.11.1924r. w Zarzęcinie - 1 rok więzienia. Chrzanowski Jan ur. 15.10.1924r. w Tomaszowie, podczas przesłuchań w tomaszowskich kazamatach UB, popadł w chorobę psychiczną i nie został objęty aktem oskarżenia.

Jarosław Pązik



Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Jarosław Pązik 27.03.2014 18:50
Panie Robercie proszę o kontakt na priv, najlepiej mailowy. Dane poczty na stronie głównej mojej witryny.Chętnie porozmawiam o źródłach. Pozdrawiam.

Reklama
Robert 21.03.2014 23:33
Panie Jarosławie, chciałbym odnieść się do poprzednich artykułów dotyczących postaci Jan Morawca "Remisza" i Mariana Kubiaka "Babinicza". Wg. moich badań, opierając się na materiałach UB, "Remisz" - szef PAS KG NZW zorganizował oddział NZW pod dowództwem M. Kubiaka, byłego żołnierza NSZ i AK. Działał on od maja do sierpnia 1945 r. i przeprowadził łącznie 32 akcje. Kubiak rozwiązał oddział w sierpniu 1945 r., ujawnił się i wyjechał do Krakowa. Został aresztowany i osądzony za działalność w NSZ w czasie II wojny światowej, a konkretnie za walkę w szeregach oddziału "LAS1".

kiki 13.03.2014 11:46
@3 - : W przewodniku po miejscach represji komunistycznych w latach 1945 -1956 pt: ŚLADAMI ZBRODNI wydanym w 2012 roku przez IPN pod redakcją naukową Tomasza Łabuszewskiego z Warszawy, historia budynku pod nr 21/23 ul.św. Antoniego jest szczegółowo opisana. Budynek ów w latach (1945 - 1946, 1952 - 1956) był siedzibą MUBP/MU ds. BP. W dziale Województwo Łódzkie, tomaszowskie kazamaty UB udokumentowane są zdjęciami, wraz z szczegółowym opisem historii miejsca zbrodni i kaźni.

Jarosław Pązik 13.03.2014 15:43
Publikacja jest mi znana. Tylko, że wszystkie lokalne źródła, w tym i ubeckie, podają, że od lutego 1945 roku siedzibą MUBP była kamienica na ul. Głowackiego. Być może zmieniono siedzibę po przekształceniu miejskiego UB w placówkę UB w Brzezinach.W każdym razie informacja warta sprawdzenia.

kiki 13.03.2014 17:13
Tak, przeniesiono UB do Brzezin w pewnym okresie szaleństwa zdrajców z okupantem czerwonej zarazy. Powinna na kamienicy tej zawisnąć przynajmniej tablica informacyjna upamiętniająca to miejsce kaźni.

kiki 13.03.2014 07:43
Kazamaty tomaszowskiego UB udostępnić do zwiedzania. Jest to budynek za hotelem na ul. św. Antoniego.

Jarosław Pązik 13.03.2014 09:24
Według mojej wiedzy od lutego 1945 roku, siedzibą Miejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego była willa inżyniera J. Buchwica, położona przy ulicy B. Głowackiego 3.

tomaszowianin 13.03.2014 07:00
Bardzo dobry i treściwy artykuł.

Opinie

ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.
ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.
Reklama
Reklama
zachmurzenie umiarkowane

Temperatura: 2°C Miasto: Tomaszów Mazowiecki

Ciśnienie: 1022 hPa
Wiatr: 15 km/h

Reklama
ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.

Wasze komentarze

Autor komentarza: romanTreść komentarza: Proszę zwrócić uwagę na pewien szczegół, flaga Polski na ramionach żołnierzy posiada 3 kolory :biały, czerwony i obwód jest czarny. Flaga niemiec nazistowskich jak i opaska ze swastyką miały trzy kolory: biały, czerwony i czarny, o co w tym chodzi? co to za zbieg faktów?Źródło komentarza: Ćwiczenie sztabowe 9 Łódzkiej Brygady Obrony TerytorialnejAutor komentarza: M!Treść komentarza: Nie dla południowego wariantu!!! Jak można to popierać?! Wystarczy objechać miasto z północy i południa...To strzał w plecy dla miasta i mieszkańców.Źródło komentarza: M. Witko - o inwestycjach i trasie S12Autor komentarza: AjdejanoTreść komentarza: A czego się Pan spodziewał po większości wyborców i po większości twz. "polityków" w Polsce?! Jakiegoś mózgu, jakiegoś myślenia?! Owszem, w każdej, tej tzw. "partii politycznej" kiedyś i dziś byli i są do dziś porządni ludzie, którzy mieli swoje zdecydowane, różne poglądy i tych ludzi można nazwać politykami. Tacy ludzie, jak: Macierewicz. Miller, Kwaśniewski, Kaczyńscy, to byli (śp. Lech Kaczyński) i są politykami , którzy skutecznie potrafią przekonywać do tego, co wyznają. I dlatego teraz ta wielka, bezmózga część elektoratu tych "polytyków" tak nienawidzi: np. Millera, który ostatnio określił obecną lewicę jako bezideową grupę ludzi, Macierewicza, który jest solą w oku tych tzw. "europejskich demokratów" za swój Smoleńsk, za "listę Macierewicza" z wykazem komunistycznych agentów. I o takich ludziach nie można mówić, że są jedynie cynikami. A w ogóle: czy Pan naprawdę wierzy, że polityka, na poziomie lokalnym i krajowym, samorządowa i parlamentarna, to czysta gra ?!?! Pozdrawiam.Źródło komentarza: Kataklizm w powiatowym samorządzieAutor komentarza: dżonyTreść komentarza: chyba nie znasz definicji obwodnicy. Jak sama nazwa wskazuje obwodnica powinna obwodem omijać miastoŹródło komentarza: M. Witko - o inwestycjach i trasie S12Autor komentarza: PoPiSTreść komentarza: Czyli cynizm w czystej postaci! Śmiem twierdzić, że gdyby większość wyborców oprócz mózgi miała również rozum - zmysł polityczny Pana idol i to szemrane towarzystwo jak Pan je nazywa raczej więcej niż raz by nie wygrało. Mimo wszystko gratuluję wiary.Źródło komentarza: Kataklizm w powiatowym samorządzieAutor komentarza: AjdejanoTreść komentarza: Odpowiadam: jest to tak, że mój idol wychodzi z założenia, że lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu. Innymi słowy: mój idol (który zawsze będzie tym moim idolem za swoją bezkomromisowość i odwagę) doskonale wie, co to za szemrane towarzystwo rządzi w tym powiatowym PiS-ie. Jednak zadaje sobie sprawę, że to szemrane towarzystwo ciągnie do każdych wyborów pozostałych, prawicowych i porządnych ludzi. I tak dzieje się w każdej szemranej politycznej bandzie. Dlaczego tak się dzieje? To jest proste, jak sznurek w kieszeni. Niechby została zastosowana w Polsce zasada BEZPOŚREDNICH wyborów (Paweł Kukiz), to wtedy nie miałyby znaczenia te różne kombinacje tych półprzestępczych, partyjnych mafii. I myślę, że wtedy mój idol nie musiałby tolerować takiego, szemranego, ale i tak by wygrywał.Źródło komentarza: Kataklizm w powiatowym samorządzie
Reklama
Reklama

Napisz do nas

Zachęcamy do kontaktu z nami za pomocą formularza. Możecie dołączyć zdjęcia i inne załączniki. Podajcie swojego maila ułatwi to nam kontakt z Wami
Reklama
Reklama
Reklama