Remont zamku w Inowłodzu

O takiej możliwości pisaliśmy już wcześniej - artykuł tutaj. Niedługo te plany mogą się urzeczywistnić. Do Ministerstwa Kultury wpłynął już wniosek o dofinansowanie od władz gminy. Cała inwestycja ma kosztować 4 mln zł. Jest szansa, że aż 90% tej sumy będzie pochodzić z kont funduszy zewnętrznych.

Planowana jest częściowa odbudowa zamku oraz wieży. Odbudowane pomieszczenia będą wykorzystywane do celów kulturowych i oświatowych. Być może powstanie tam niewielkie muzeum.


Historia zamku w Inowłodzu

Obronny zamek w Inowłodzu był jedną z blisko pięćdziesięciu murowanych warowni, zbudowanych za życia i panowania Kazimierza Wielkiego. Wystawiony w latach 1356-1366 pełnić miał powinność lokalnej siedziby władzy monarszej i punktu militarnego chroniącego granicę Polski z państewkiem książąt mazowieckich, pobliski bród oraz komorę celną na szlaku handlowym, przekraczającym w tym miejscu Pilicę. W okresie między 1387 a 1390 zamek, w zamian za pożyczone królowi fundusze, przeszedł na własność braci Jana i Abrahama Niemirów (Niemierza) Nowodworskich herbu Nałęcz , ale już w roku 1393 król Władysław Jagiełło wykupił go z zastawu i kilka lat później sfinansował prace, polegające na powiększeniu jego powierzchni użytkowej i mieszkalnej. Jagiełło budował dla siebie, bowiem podczas swego 48-letniego panowania gościł w Inowłodzu co najmniej sześć razy. Świadczy to o dużym wówczas znaczeniu kazimierzowskiego gmachu i jego znacznych względach u monarchy, który pod koniec życia zainstalował tutaj starostwo z Piotrem ze Strykowa jako pierwszym stanowionym lokalnym starostą królewskim. W 1458 warownia ponownie przeszła w prywatną dzierżawę - tym razem w zamian za pożyczone Kazimierzowi Jagiellończykowi 1000 florenów zasiedlił ją wojewoda mazowiecki Wincenty z Giżyc. Po Wincentym na zamku mieszkali Leżajscy herbu Nałęcz, od których w 1515 odkupili go: biskup wrocławski Mikołaj oraz kasztelan radomski Andrzej Drzewieccy. Wkrótce po tej transakcji gmach spłonął i przez kilka następnych lat stał uszkodzony. Rozpoczęta po 1519 roku odbudowa połączona była z gruntownym przemodelowaniem całej konstrukcji, zmianą usytuowania bramy i przeformowaniem podziałów wewnętrznych. Dalsze prace budowlane (także prowadzone przez Drzewieckich) miały miejsce po roku 1563 - nie zmieniono jednak bryły zniszczonego przez kolejny pożar założenia, ograniczając się jedynie do przebudowy zespołu bramnego i prac przy wnętrzach części mieszkalnej.

Jako ostatni mieszkali na zamku przedstawiciele rodu Lipskich herbu Łada. W roku 1648 rozpoczęli oni przygotowania do następnej przebudowy, której jednak nigdy nie ukończyli, ponieważ niedługo potem los złośliwie nadesłał im bezwzględnych Szwedów, a strategiczne położenie zamku i jego walory obronne sprawiły, że kilkakrotnie toczyły się o niego zacięte potyczki. Nie wiadomo dokładnie, jakie wydarzenie miało decydujący wpływ na ostateczny upadek warowni, choć powszechnie uważa się, że podminowali ją i wysadzili w powietrze wycofujący się w 1657 żołnierze szwedzcy. Potem nikt nie podjął już skutecznej próby ratowania budowli, której stan przez następne 200 lat systematycznie pogarszał się, a traktowanie murów jako kamieniołomu w drugiej połowie XIX wieku spowodowało, że ich pozostałości przestały być widoczne na powierzchni gruntu. Na tym polu duże "zasługi" miał łódzki fabrykant, niejaki Antoni Urbanowski - na jego polecenie bowiem wywieziono aż 600 stosów kamienia z zamku w celu realizacji jakieś bliżej nieokreślonej inwestycji nad rzeką Pilicą. W latach następnych przestrzeń zamkowa służyła już tylko jako grajdołek, na którym wypasano krowy, aż do lat 70-ych XX wieku, kiedy rozpoczęto tutaj prace archeologiczne, zakończone w 1985 odkopaniem zachowanych reliktów i ich częściową rekonstrukcją celem zabezpieczenia w formie trwałej ruiny. Podczas wspomnianych prac odnaleziono ponad 38 tysięcy ruchomych zabytków w postaci szkła, ceramiki, przedmiotów metalowych, kafli i in.

Więcej na www.zamkipolskie.com