Skwer im. Wolności

Dlaczego skwer znajdujący się u zbiegu ulic Warszawskiej i Barlickiego nazwano imieniem „4 czerwca 1989 roku”?

Grzegorz Haraśny: Dzisiaj już praktycznie wszyscy uważają, że 4 czerwiec 1989 roku to bardzo ważna data w historii Polski, lecz głównie dlatego, że właśnie w tym roku obchodzimy okrągłą rocznicę pierwszych, prawie wolnych wyborów. 4 lata  temu, gdy wystąpiłem z inicjatywą nazwania skweru imieniem „4 czerwca 1989 roku”, nie było to tak oczywiste. Mimo to na wniosek radnych Platformy Obywatelskiej Rada Miejska podjęła stosowną uchwałę. Dla mnie to bardzo ważna data, przełamująca nasz stereotyp rocznicowy.

Co pan przez to rozumie?

Zwykle w Polsce czci się mniej lub bardziej klęski oraz rozlew krwi. Mamy trzy Powstania Narodowe, wybuch II Wojny Światowej. Zwycięstwo 4 czerwca było zupełnie inne. Pokazywało, że my Polacy potrafimy mimo różnic poglądów, dochodzić do wspólnego celu drogą negocjacji, a przecież tak być nie musiało…

No tak. Mamy przecież tragiczny przykład Rumunii…

Zgadza się, ale jest też mocniejszy przykład i ta sama data. 4 czerwiec 89’ – Pekin plac Tiananmen. Gąsienicami czołgów oraz seriami broni maszynowej komuniści zakończyli trwające od połowy kwietnia demonstracje studentów i robotników żądających reform, walki z korupcją oraz demokracji. Według niepotwierdzonych danych zginęło tego dnia 5 000 ludzi a 10 000 zostało rannych. Uważam więc, że tamtego dnia wybierając demokrację dokonaliśmy jedynego możliwego wyboru. To za nami poszli inni, to my byliśmy pierwsi. Mur berliński był skutkiem tych działań, które my Polacy podjęliśmy 4 czerwca 1989 roku.

Czy pomysł by nazwać skwer w ten sposób spotykał się z jakimś sprzeciwem ze strony tomaszowskich radnych?

Projekt uchwały w porządku obrad Rady Miejskiej pojawiał się dwukrotnie. Dopiero za drugim razem uchwałę udało się przegłosować. Nie czuło się też przychylności dla tej inicjatywy w tomaszowskich mediach. Mimo to forsowaliśmy ją konsekwentnie do samego końca, traktując projekt przede wszystkim jako inicjatywę obywatelską. Platforma Obywatelska z własnych funduszy sfinansowała postawienie pamiątkowego obelisku z tablicą.

Kiedy miało miejsce uroczyste odsłonięcie obelisku?

Było to 4 września 2005 roku. W odsłonięciu pomnika brali udział posłowie Elżbieta Radziszewska i Jan Rokita z żoną. Janek Rokita potwierdził wówczas, że Tomaszów był pierwszym miastem, które w tak godny sposób uczciło tę wielką datę.

Skoro dzisiaj dla wszystkich Polaków data 4 czerwca 1989 roku ma tak wielką wagę, to czy dzień ten nie powinien być uznany za Święto Narodowe?

Dziś 4 czerwiec jest jedynie świętem tomaszowskiej Platformy, ale czas działa na naszą korzyść i sadzę, że niedługo stanie się również Świętem Narodowym.

Dziękuję za rozmowę.