E-recepta nie tylko poprawiła dostęp do lekarza i leków, ale także dała pacjentom możliwość sprawdzenia w każdej chwili, jakie leki zostały przepisane oraz jakie są zalecenia dotyczące ich stosowania. Gdzie sprawdzić, co zawiera e-recepta? Co powinien zrobić pacjent, który zapomniał, w jakiej dawce przyjmować dany lek? Podpowiadamy w artykule.
E-recepta zastąpiła tradycyjną, papierową receptę
E-recepta zastąpiła tradycyjną, papierową receptę, zarówno w przypadku tradycyjnych wizyt w gabinecie lekarskim, jak i tych realizowanych zdalnie, np. w postaci teleporady [1]. Pacjent nadal może po wizycie u lekarza uzyskać wydruk informacyjny na żądanie, jednak o wiele ważniejszy jest dokument w wersji cyfrowej zapisany w systemie elektronicznym nadzorowanym przez Ministerstwo Zdrowia.
Jak sprawdzić, co zawiera e-recepta?
E-recepta jest wysyłana do pacjenta w postaci wiadomości SMS z 4-cyfrowym kodem dostępu, który służy do realizacji recepty w aptece. W takiej wiadomości nie znajdziemy jednak szczegółowych informacji na temat e-recepty, takich jak np. sposób stosowania danego leku.
Aby sprawdzić, co zawiera e-recepta wystawiona przez lekarza, pacjent może [1, 2]:
otworzyć na komputerze lub telefonie wiadomość e-mail otrzymaną po wizycie u lekarza. W załączonym do wiadomości pliku w formacie PDF znajdziemy wszystkie dotyczące przepisanych leków. Dostępny jest podgląd nie tylko nazwy leku, ale także sposobu jego dawkowania;
zalogować się na swoje Internetowe Konto Pacjenta (IKP) przy pomocy strony internetowej pacjent.gov.pl oraz profilu zaufanego lub e-dowodu. Tam należy przejść do zakładki „Recepty”, gdzie znajduje się historia dotychczas otrzymanych e-recept. Po wskazaniu konkretnej recepty można sprawdzić wszystkie związane z nią informacje, w tym również szczegóły dotyczące stosowania danego leku;
zalogować się w aplikacji na telefon mojeIKP lub mObywatel. Tam należy wybrać zakładkę „e-Recepta” - wtedy wyświetli się nie tylko kod kreskowy e-recepty, ale także nazwa przepisanego leku oraz jego dawkowanie.
Jeśli po wizycie u lekarza pacjent otrzymał na żądanie wydruk informacyjny, tam także można znaleźć wszystkie szczegóły dotyczące e-recepty. Wydruk zawiera, zgodnie z art. 96b ustawy Prawo Farmaceutyczne z dnia 6 września 2001 r. [3] dane, takie jak np. numery generowane automatycznie przez system, data wystawienia i termin realizacji e-recepty. Przeglądając dokument w wersji papierowej sprawdzimy również nazwę przepisanego produktu leczniczego oraz sposób jego dawkowania.
Warto wiedzieć: w przypadku jakichkolwiek trudności z dostępem do e-recepty zawsze można się zwrócić o pomoc do bliskiej osoby lub farmaceuty w aptece.
Dlaczego to takie ważne, aby pacjent wiedział jak sprawdzić, co zawiera e-recepta?
Umiejętność sprawdzenia tego, co zawiera e-recepta oraz w jaki sposób dawkować dany lek, jest szczególnie istotna w przypadku pewnych grup pacjentów, u których nawet niewielkie odstępstwa od zalecanego dawkowania mogłyby mieć poważne konsekwencje. Mowa tutaj o:
osobach starszych, które mogą nie pamiętać zaleceń lekarza i stosować leki nieprawidłowo, narażając swoje zdrowie;
pacjentach, którzy przyjmują wiele leków jednocześnie i z czasem mogą zapominać, które z nich w jakiej dawce stosować;
pacjentach, którzy chorują przewlekle i muszą dokładnie przestrzegać zaleceń lekarskich, ponieważ jakiekolwiek odstępstwa od zalecanej dawki mogą być dla nich niebezpieczne;
rodzicach małych dzieci, w przypadku których dawkowanie leków może być niestandardowe i znacznie odbiegać od dawkowania zalecanego dla osób dorosłych.
Jak zrealizować e-receptę po jej otrzymaniu?
Realizacja e-recepty w aptece nie wymaga od pacjenta sprawdzania ogromnej ilości danych, które zawiera ten dokument cyfrowy. Jednym ze sposobów na wykupienie leków jest bowiem podanie farmaceucie 4-cyfrowego kodu e-recepty oraz swojego numeru PESEL [4]. Tyle wystarczy, aby w aptece udało się odczytać potrzebne dane i farmaceuta mógł wydać przepisane leki.
Pacjent może także [4]:
okazać farmaceucie wydruk informacyjny otrzymany od lekarza;
pokazać farmaceucie swój telefon z wyświetlonym na ekranie plikiem w PDF lub kodem QR e-recepty.
Czy e-receptę może odebrać w naszym imieniu ktoś inny?
E-receptę może zrealizować w naszym imieniu ktoś inny - wtedy musimy podać tej osobie 4-cyfrowy kod e-recepty, który był wysyłany w wiadomości SMS oraz swój numer PESEL. Jeśli chodzi o odebranie e-recepty w czyimś imieniu, to także jest możliwe, ale tylko w przypadku osób, które zostały do tego upoważnione przez pacjenta. Upoważnianie bliskich do odbierania naszych e-recept i przeglądania cyfrowej dokumentacji medycznej, która nasa dotyczy, można nadać z poziomu Internetowego Konta Pacjenta. Służą do tego: zakładka Uprawnienia oraz opcja Upoważnij bliską osobę do przeglądania Twoich danych [5]. Jeśli się rozmyślimy, upoważnienie zawsze można cofnąć.
Jak rozpoznać, czy e-recepta jest prawdziwa?
Na koniec kilka słów o bezpieczeństwie. Pacjent, który korzysta z e-recepty, powinien być świadom możliwych zagrożeń, np. w postaci oszustów podszywających się pod podmioty medyczne celem wyłudzenia danych. Aby uniknąć tego typu sytuacji, nie należy nigdy klikać w nietypowe linki przesyłane w wiadomościach SMS lub e-mail [6].
E-recepta jest przesyłana zawsze w postaci [6]:
SMS-a z 4-cyfrowym kodem dostępu;
e-maila z załącznikiem w formacie PDF bez żadnych dodatkowych linków czy odnośników do stron internetowych.
Pacjent może otrzymać także powiadomienie o e-recepcie w aplikacji mojeIKP/mObywatel oraz podejrzeć jej zawartość po zalogowaniu się na swoje Internetowe Konto Pacjenta. W każdym innym przypadku należy zachować czujność i wziąć pod uwagę, że możemy mieć do czynienia z oszustwem.
Źródła:
1. Pacjent. (n.d.). E-recepta. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/internetowe-konto-pacjenta/erecepta [Dostęp: 17.09.2024 r.]
2. Pacjent. (2022). Krok 4. Co robić z e-receptą. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/krok-4-co-robic-z-e-recepta [Dostęp: 17.09.2024 r.]
3. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne. Dz.U.2024.0.686
4. Pacjent. (2022). Krok 4. Co robić z e-receptą. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/krok-4-co-robic-z-e-recepta [Dostęp: 17.09.2024 r.]
5. Pacjent. (n.d.). Krok 3. Upoważnij bliską osobę. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/krok-3-upowaznij-bliska-osobe [Dostęp: 17.09.2024 r.]
6. Pacjent. (2024). Bezpieczna e-recepta. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/bezpieczna-e-recepta [Dostęp: 17.09.2024 r.]