Sprzęgło hydrokinetyczne – co to jest?
To niezwykle interesujące urządzenie, które zapewnia sprawną i płynną jazdę samochodu oraz delikatną zmianę biegów. Projekt jest dziełem niemieckiego profesora Hermanna Fottingera, którego żywot przypadł na przełom XVIII i XIX wieku. Innowacją tego elementu jest to, że do swojego funkcjonowania wymaga odpowiednio przygotowanej cieczy. Pozwala ona na przemieszczenie ruchu obrotowego z elementu czynnego na element bierny.
Tego typu mechanizm montuje się w pojazdach z automatyczną skrzynią biegów. Warto zwrócić uwagę, że wszelkie awarie urządzenia są z reguły bardzo kosztowne, jak zresztą większość usterek w automatach. Od razu trzeba jednak dodać, że dzisiejsze automaty znacznie różnią się od tych, które montowano dawniej. Są po prostu lepszej jakości i cechują się wiele niższą awaryjnością. Napraw trzeba zatem dokonywać bardzo rzadko, zwykle jednak wiąże się to ze sporym ubytkiem gotówki z portfela. Z drugiej strony naprawa sprzęgła w samochodzie z manualną przekładnią nie należy do tanich.
Jak działa sprzęgło hydrokinetyczne?
Praca sprzęgła hydrokinetycznego ściśle związana jest z podstawowymi prawami fizyki. Nie powinno to specjalnie dziwić, bo wiele mechanizmów w aucie opiera się właśnie o naukowe doświadczenia. Wykorzystywane są prawa i właściwości odnoszące się do bezwładności cieczy, która znajduje się w sprzęgle – zwykle jest to woda, olej lub specjalna emulsja.
Antagonistyczne ustawienie łopatek pompy i turbiny przenosi moment obrotowy pomiędzy wałem korbowym a skrzynią biegów. Przepływem cieczy zawiaduje wirnik pompy na wale korbowym, natomiast łopatki wirnika są nią wypełnione w około 70-80% objętości.
Za wytworzenie energii kinetycznej odpowiadają pompa oraz wał korbowy. Wobec ruchu cieczy w ruch odśrodkowy zostają wprawione łopatki pompy. W dalszej części wspomniana już energia kinetyczna zostaje zmieniona w energię mechaniczną. Wynika z tego zatem, że przenoszony moment obrotowy zależy bezpośrednio od tempa wirowania cieczy, im poślizg sprzęgła będzie większy, tym przeniesie ulegnie większy moment obrotowy.
Słabe strony sprzęgła hydrokinetycznego i najczęstsze awarie
Działanie tego urządzenia jest dosyć skomplikowane, choć z perspektywy kierowcy wszystko wygląda na bardzo proste – bo przecież działa bez zarzutu, a samochód jeździ tak płynne, że nawet niemowlę może spać spokojnie. Rozwiązanie tego rodzaju ma wiele innych zalet, jak np. łagodne sprzęganie wału sprzęgłowego z wałem korbowym, spokojny i delikatny rozruch silnika czy podwyższona stabilizacja prędkości obrotowej elementu biernego.
Mimo to, nie można zapominać o wadach elementu, które często wpływają na powstające usterki. Najczęstszym powodem awarii jest niedomaganie konwertera ponoszącego duże straty podczas działania w wyniku mieszania oraz sprężania oleju. Element ten jest niezwykle skomplikowaną konstrukcją, w skład której wchodzi m.in. wiele łożysk, uszczelnień, tarcz ciernych i płytek sprzęgłowych. Część z nich po prostu z czasem się zużywa, nawet przy prawidłowej eksploatacji.
Czasem dochodzi także do rozklejenia tarczy lock-up. Jest to specjalny element określany jako mechaniczne sprzęgło, którego rola ogranicza się do spięcia układu przeniesienia momentu obrotowego. Dzięki temu możliwe staje się zmniejszenie zużycia paliwa, element pracuje także podczas jazdy ze stałą i niezmienną prędkością. Wysoka temperatura w czasie pracy nie sprzyja trwałości tarczy.
Przyczyną usterki może być niedrożna chłodnica oleju. Dostanie się nawet niewielkich zanieczyszczeń np. w postaci opiłków metalu ze skrzyni biegów po pewnym czasie skutkuje powstaniem różnego rodzaju uszkodzeń wewnętrznych oraz rozszczelnień. Znane są bardzo skrajne sytuacje, gdy odpowiedzialne za taki stan rzeczy były ciała obce, które w sposób całkowicie przypadkowy dostały się do układu.
Pamiętaj, że stale zmieniający się poślizg sprzęgła może wywoływać widoczne obniżenie sprawności układu napędowego. Co więcej, wytwarzane ciepło nie tylko grozi rozklejeniem tarczy lock-up, lecz również wymaga dodatkowego systemu chłodzenia, który przejmie zadanie utrzymania odpowiedniej temperatury w tej okolicy. Sprzęgło hydrokinetyczne jest większe i cięższe aniżeli tradycyjny odpowiednik.
W przypadku awarii tego elementu starannie dobieraj warsztat i fachowca, który dokona naprawy. Operacje tego typu są bardzo skomplikowane i wymagają zarówno sporej wiedzy, jak i doświadczenia specjalisty. Mechanik bez dobrego przygotowania nie tylko nie pomoże Ci z usterką, lecz także może spowodować jeszcze większe uszkodzenia. Bądź gotowy na solidne uszczuplenie swojego portfela po wystawieniu rachunku za usługę.
Artykuł powstał we współpracy z TeamTotal.
Napisz komentarz
Komentarze