Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
wtorek, 5 listopada 2024 05:14
Z OSTATNIEJ CHWILI:
Reklama
Reklama

Księga Pamięci Tomaszowskich Żydów

We współpracy z tłumaczami języka jidysz, którym przed II wojną światową posługiwało się wielu Żydów na terenach Europy Środkowej i Wschodniej, przygotowuję społeczny projekt przetłumaczenia i wydania fragmentów największego zbioru wspomnień autorstwa Żydów o Tomaszowie.

Bezprecedensową w dziejach miasta możliwość, przywrócenia pamięci o naszych żydowskich sąsiadach, stwarza Tomaszowski Budżet Obywatelski. Spróbujmy  zrozumieć, jakie ma znaczenie historia tomaszowskich Żydów, wielokulturowość miasta, dla współczesnych jego mieszkańców. Antoni Kępiński wybitny psychiatra, który prowadził w latach sześćdziesiątych XX wieku badania więźniów obozów koncentracyjnych – stwierdził bowiem w „Rytmie życia” – że dla normalnego rozwoju człowieka konieczne są tradycja (przeszłość) i jego dążenie transcendentne (przyszłość). Człowiek powinien móc powiedzieć: „wiem, skądem przyszedł i dokąd idę”. Traktowanie człowieka z punktu widzenia jego aktualnej użyteczności jest sprzeczne z naturalnymi dla niego współrzędnymi czasu, sięgającymi daleko w przeszłość i przyszłość. Człowiek nie mieści się w aktualnym „tu i teraz”; jego spojrzenie zawsze wybiega dalej.

           

O nieodwołalnej stracie żydowskiej społeczności mówił Jan Paweł II w 1990 roku: - Naród Żydowski żył z nami przez pokolenia, ramię w ramię, na tej samej ziemi, która stała się jakby nową ojczyzną jego rozproszenia. Temu narodowi zadano straszliwą śmierć w milionach synów i córek.  W książce „Pamięć i tożsamość” napisał: - Niezmiernie ważnym czynnikiem etnicznym w Polsce była także obecność Żydów. Pamiętam, iż co najmniej jedna trzecia moich kolegów w szkole powszechnej w Wadowicach to byli Żydzi. W gimnazjum było ich trochę mniej. Z niektórymi się przyjaźniłem. A to, co u niektórych mnie uderzało, to był ich polski patriotyzm. A więc polskość to w gruncie rzeczy wielość i pluralizm, a nie ciasnota i zamknięcie. Wydaje się jednak, że ten jagielloński wymiar polskości, o którym wspomniałem, przestał być, niestety, w naszych czasach czymś oczywistym.               

           

W 1969 roku w Tel Avivie pod redakcją Moshe Wajsberga została opublikowana „Księga Pamięci Żydowskiej Gminy w Tomaszowie Mazowieckim. Powstające po drugiej wojnie światowej księgi pamięci poświęcone zniszczonym w wyniku Zagłady żydowskim społecznościom Europy Środkowo-Wschodniej są głęboko wpisane w tradycję żydowską. Idea upamiętniania nieistniejącego już świata, ocalenia od zapomnienia tragicznie zmarłych jednostek czy też unicestwionych w dramatycznych okolicznościach gmin była powszechnie kultywowana wśród Żydów aszkenazyjskich.

           

Księga pamięci Tomaszowa zawiera około 700 stron, opisuje w języku jidysz i hebrajskim  zdarzenia od 1789 roku, przedstawia sylwetki rabinów, cadyków i chasydów, znanych w mieście osób, żydowskie życie we wszystkich aspektach oraz Holocaust i okres po Zagładzie (w tym działalność organizacji zrzeszających tomaszowian rozrzuconych po całym świecie)

 

Jedną ze znanych w świecie tomaszowskich Żydówek, ze względu na zaangażowanie polityczne na emigracji w Londynie,  była urodzona w 1902 roku w zasymilowanej rodzinie Lidia Ciołkoszowa z domu Kahan. O swoim rodzinnym domu opowiedziała Andrzejowi Friszke. - Ojciec zawsze chodził do synagogi w Sądny Dzień, gdy odbywały się modły za zmarłych, a w domu paliła się przez cały dzień wielka świeca; religijnego siedmioramiennego świecznika nigdy w domu nie było. W pierwszych latach niepodległości Dowództwo Okręgu Korpusu (DOK) w Łodzi zwracało się do ludności żydowskiej o zapraszanie na świąteczne kolacje żołnierzy-Żydów, którzy nie mogli wyjechać do domów rodzinnych. I rzeczywiście na zaproszenie rodziców dwóch lub trzech żołnierzy było naszymi gośćmi. Ale nie było u nas koszernej kuchni i nie znaliśmy języka żydowskiego. Moi bracia odbyli konfirmację – barmicwę, do której przygotował ich świecki nauczyciel. Nauczył ich hebrajskiej modlitwy na pamięć (choć hebrajskiego języka nie znali). Na tych uroczystościach byłyśmy z mamą i siostrą w synagodze, naturalnie na górze, na balkonie. Mama kształtowała w nas patriotyzm.

 

Poznając życiorys Lidii Ciołkoszowej, podobnie, dzięki tłumaczeniu i wydaniu Księgi pamięci Gminy Żydowskiej moglibyśmy dowiedzieć się, jak powstała i funkcjonowała przez cały okres istnienia społeczność współtworząca Tomaszów Mazowiecki, który przez ponad sto lat był ośrodkiem wielokulturowym – co podkreśla we wstępie do „Historii Tomaszowskich Żydów” (zbiór referatów) redaktor Andrzej Kędzierski. W mieście mieszkali i pracowali Polacy, Żydzi, Niemcy oraz Rosjanie. Mocną pozycję ekonomiczną w drugiej połowie XIX wieku oraz na początku wieku XX Tomaszów zawdzięczał w dużej mierze zgodnej koegzystencji wszystkich grup narodowościowych i wyznaniowych zamieszkujących miasto. Późniejsze burze dziejowe zniszczyły istniejący w Tomaszowie ład tolerancji i współpracy.

 

Żydzi mieszkali w Tomaszowie niemal od początków jego istnienia. Prof. Krzysztof T. Witczak w artykule „Pasaże pamięci – wspomnienia tomaszowskich Żydów” przywołuje opis udziału Żydów w tworzeniu osady przemysłowej autorstwa Antoniego Jana hr. Ostrowskiego: - Żydzi tedy poczęli osiadać w Tomaszowie i kwapić się z użyciem majątków. Rad im szczerze byłem. Poczęli ci, co [byli] ubodzy, od założenia magazynu bułek, obwarzanków; bogatsi wzięli się do wystawiania na sprzedaż śledzi, soli, fruktów, trochę przy tym pieprzu, trochę kaszy; inni w szafkach rozstawili kramarskie towary. Bogatsi jeszcze zwieźli wańtuchy z różnymi gatunkami wełny, dostarczali przednich farb, oleju i wszystkich potrzeb fabrycznych. Żydzi to pierwsi – przyznać im to muszę – pierwsi, którzy pospieszyli do wytykanego wśród pustkowia i lasu obozu rękodzielników, zasilali pierwsze ich potrzeby, mało, nader mało w początkach do ręki biorąc gotowizny, najwięcej w kredyt…

           

W 1831 r. powstała gmina żydowska. Po 1844 r., gdy Tomaszów stał się miastem rządowym, Żydzi otrzymali nakaz wybierania konkretnych ulic do zamieszkania. Jednak zalecenia władz nie były przestrzegane rygorystycznie. W rezultacie społeczność żydowska zamieszkiwała rejony ulic: Bożniczej (obecnie Bohaterów Getta Warszawskiego), Kramarskiej (Grunwaldzka), Handlowej (płk Berka Joselewicza), Rzemieślniczej (Mała), Mojżesza (Stolarska), Kupieckiej (Żwirki i Wigury), Jerozolimskiej, Wschodniej, Polnej. Na przełomie XIX i XX w. gmina wyznaniowa w Tomaszowie posiadała cmentarz, synagogę, dom modlitwy, mykwę, chedery, małe domy modlitwy, rzeźnię rytualną oraz szpital (zob. Marian Fronczkowski, „Tomaszowscy Żydzi”/el”).

           

W chwili wybuchu drugiej wojny światowej w Tomaszowie mieszkało 13 tysięcy Żydów. Kreishauptmann Karl Glehn wydał 20 grudnia 1940 roku rozporządzenie o utworzeniu getta w Tomaszowie. Jerzy Wojniłowicz w „Dziejach getta w Tomaszowie” zrekonstruował tragiczne wydarzenia. - W pierwszej kolejności getto zostało szczelnie odizolowane od świata zewnętrznego. W Tomaszowie w październiku 1942 roku na terenie getta i wokół jego granic zainstalowano oświetlenie elektryczne. 28 października cały teren został otoczony szczelnym kordonem niemieckiej żandarmerii, wojska, oddziałów pomocniczych i polskiej granatowej policji. 31 października rozpoczęła się akcja wysiedleń z południowej i wschodniej części getta. Mieszkańców wypędzano z domów i kierowano na plac przed kościołem św. Wacława, gdzie dokonywano selekcji. Osoby zdolne do pracy skierowano do punktu zbornego w budynku przy ulicy Handlowej, pozostałe osoby kierowane były na plac przed szpitalem przy ulicy Wieczność, skąd następnie odprowadzone były w kolumnach na dworzec kolejowy. Po zapełnieniu wagonów towarowych pociąg odjeżdżał w kierunku Treblinki. Druga część getta została zlikwidowana według tego samego schematu 2 listopada 1942 roku. Podczas akcji z tomaszowskiego getta wywieziono do obozu zagłady w Treblince około 15 tysięcy Żydów, kilkuset (od 200 do 600) zostało zamordowanych w Tomaszowie. Podczas drugiej wojny światowej Niemcy wymordowali niemal wszystkich tomaszowskich Żydów.

           

Kardynał Stanisław Dziwisz napisał w „Tygodniku Powszechnym” w 2009 roku (nr 11 z 15 marca), że doprowadzony do ekstremum narodowy egoizm, w postaci niemieckiego narodowego socjalizmu, zapisał najczarniejszą kartę w żydowskiej historii, prowadząc do próby zgładzenia z powierzchni ziemi całego narodu żydowskiego. - Jako synowie i córki polskiej ziemi, powinniśmy i chcemy być strażnikami pamięci zamordowanego przez niemieckich nazistów żydowskiego świata, który przez wieki istniał w naszych rodzinnych miastach, miasteczkach i wsiach. Jesteśmy świadomi spoczywającego na nas obowiązku wieczystej żałoby po naszych zamordowanych żydowskich sąsiadach, których niewinna krew wsiąkła w naszą ziemię. Chcemy otaczać należnym szacunkiem żydowskie cmentarze, synagogi i domy modlitwy, często pozostawione przez wojnę w ruinach. Ale nade wszystko chcemy pamiętać o zagładzie naszych żydowskich sióstr i braci po to, aby z szacunkiem myśleć o Żydach dziś żyjących. Głos ofiar Zagłady przypomina nam przede wszystkim o tym, że pomimo różnic jesteśmy braćmi i siostrami. Pragniemy dopuścić dziś do naszych sumień ten głos niewinnych ofiar, który przypomina nam o tym, że jesteśmy za siebie wzajemnie odpowiedzialni, że jako ludzie jesteśmy odpowiedzialni za los naszego brata i naszego świata. Chcemy pamiętać o Zagładzie, aby dzisiaj budować braterskie relacje między chrześcijanami i Żydami.

 

Mając na uwadze tak ważny głos polskiego Kościoła, zapraszam do współpracy przy projekcie wszystkich, którzy uniwersalne wartości prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna wywodzą z chrześcijańskiego dziedzictwa oraz z innych źródeł.

 

Wydana w języku polskim Księga Pamięci Żydowskiej Gminy w Tomaszowie zostanie zilustrowana w formie komiksu.

                                                                                  Dominik Kupis

[email protected]

 

 


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
Jurek z Łodzi 03.08.2015 15:54
Jakiś przewodnik by się przydał ,,Po Żydowskim Tomaszowie", przyjechali do mnie ze Stanów potomkowie Żydów mieszkających niegdyś w Łodzi i Tomaszowie, planowaliśmy zajrzeć do Waszego miasta a tu zero informacji o zabytkach i pamiątkach pozostałych po przedwojennych Żydach, takie wydawnictwo byłoby bardzo cenne, bo zainteresowanie już jest ogromne, turystyka do własnych korzeni się rozwija.

tomaszowianka 03.08.2015 19:06
Panie łodziak, u nas po żydach pozostała tylko Mykwa ale w stanie opłakanym, także lepiej tych żydowskich potomków tutaj nie przywozić bo zwiedzać nie ma co...

Olo 04.08.2015 09:40
jak to nie ma co zwiedzać? mamy Kirkut, jeden z największych w Polsce, teraz zresztą porządkowany przez tomaszowian

kiki 30.07.2015 18:50
Oj tam....przedwojenny język żydów jidysz tłumaczy wymagał? - a po wojnie to co?....już tego języka niet ?....zapomniany ?....albo żydów wyhitleryli czy wystalinizowali ?...dokąd ?...za jakim językiem?...na starożytny hebrajski przeszli ?....teraz pojmuje przysłowie, że zyd zydowi tłumaczył z polskiego na nasze.

elo 30.07.2015 20:27
szkoda że nie ma tych żydów byłoby na kogo popatrzeć a tak nudy w mieście po południu pustki

Dominik Kupis 15.07.2015 17:21
Dziś w Urzędzie Miasta zgłosiłem projekt do zrealizowania w ramach Tomaszowskiego Budżetu Obywatelskiego 2016 pt.: "Żydowska społeczność dawnego wielokulturowego Tomaszowa Mazowieckiego" (TBO/38/2015). Opis projektu wraz z uzasadnieniem po dokonaniu weryfikacji formalnej zostanie udostępniony na stronach Urzędu Miasta. Bardzo dziękuję za dotychczasowe słowa poparcia.

czytelniczka 16.07.2015 18:03
Dziękujemy też za Pana zaangażowanie w sprawę powstania tej cennej ksiązki o historii Tomaszowa...

Kuba 16.07.2015 18:23
żeby chociaż udało się zamieścić w książce, te wspominane wcześniej zdjecia z tomaszowskiego Getta należące do Gminy Żydowskiej w Łodzi

dziadek 13.07.2015 15:48
Babcia mówiła prawdę, w tej szkole uczono dzieci żydowskie ---,,Burmistrz miasta na cele szkół żydowskich przeznaczył 5963 ruble, a 1800 rb. przeznaczono na szkołę tzw. aleksandrowską, to jest czteroklasową przygotowującą do nauki w gimnazjum, najwyżej zorganizowaną programowo szkołe rosyjską w mieście, w której notabene uczyło się wiele dzieci żydowskich. Szkoła ta powstała w roku 1880, a w roku 1904/1905 miała 124 uczniów oraz roczny budżet w wysokości 10 860 rubli30, a więc byla bardzo dobrze uposażona, posiadała własny budynek szkolny przy ul. Tkackiej wartości 30 000 rubli." http://dlibra.bg.ajd.czest.pl:...63/187.pdf

# 13.07.2015 15:05
Masz 100% rację. W1880 r. zbudowano nową szkołę Aleksandrowską (dawniej ul. Grinberska, obecnie ul. Tkacka) to była szkoła niemiecka. To co mi babcia za głupoty gadała, że to była szkoła żydowska?

13.07.2015 14:53
Budynek po przeciwnej stronie ulicy był własnością gminy ewangelickiej i do niej wciąż należy

# 13.07.2015 14:50
Może się mylę, ale skoro oddano GŻ budynek szkoły położony po przeciwnej stronie ulicy, to podejrzewam, że i budynek mykwy też, albo GŻ zrezygnowała z niego, ponieważ mieszczące się tam kiedyś stoiska mięsne sprawiły, że to miesce stało się „Tejma Szaw” , czyli nieczyste..

gość 13.07.2015 13:21
z żydowskich jatek potrafiono zrobić przybytek kultury tzn. Galerię pod Arkadami, to może i z Mykwy też uda się coś fajnego zrobić, np; Muzeum Tomaszowskich Żydów...

13.07.2015 13:08
A kto powiedział, że Mykwa należy do gminy żydowskiej. Z tego, co się orientuję, budynek jest własnością miasta. był nawet ujęty w pierwotnym Programie Rewitalizacji i planowano m.in. budowę tzw. sceny letniej.

czytelniczka 13.07.2015 12:36
tzn że Gmina Żydowska ma przypisany ten budynek na straty? ruiną już jest, jeszcze kilka lat i będzie stertą gruzu i nikomu nic do tego, że kupa gnoju w samym centrum miasta! bo to własność żydowska.

tom 13.07.2015 00:27
Mozna odniesc wrazenie, ze juz samo slowo Zyd wypowiedziane w niewazne jakim kontekscie wzbudza kontrowersje, tymczasem jak zrozumialem, chodzi o historie naszego miasta i jego mieszkancow.

gość 13.07.2015 06:47
A może by w tomaszowskiej Mykwie przy ulicy Tkackiej urządzić małe Muzeum dotyczące historii Żydów Tomaszowskich, tematów pewnie by nie zabrakło a na takie Muzeum pewnie by i Unia sypnęła dużym groszem.

# 13.07.2015 11:48
Widzę, że jeszcze twoje myślenie tkwi w PRL. Czy do Ciebie nie dociera, że to jest teren prywatny należący do Gminy Żydowskiej i w jej gestii leży przeznaczenie tego budynku. Władze Tomaszowa mogą jedynie zasugerować GŻ stworzenie muzeum, ale nic same nie mogą zrobić, bo to byłaby samowolka. Nawet za czasów PRL-u na swojej własnej posesji nie mogłeś postawić nawet komórki bez pliku mapek, projektu itp. dokumentów.

przyznaję, 12.07.2015 20:20
że tym razem wyjaśnił Pan konkretnie i przejrzyście,ale w artykule jest tyle poruszonych wątków ,że odbiorca może kluczyć w treści .Czekamy na efekty!

AK-47 12.07.2015 20:09
Oczywiście, że jest to smutne ale nie chcąc zbyt pochopnie oceniać Pani słów proszę o wyjaśnienie jaki sens mają mieć Pani słowa cyt.: "....cale rodziny zginęły ale teraz wrogie im osoby we wrogim państwie ponoszą korzyści z tego mordu. I są świecie o tym przekonane , ze im się należy."

z Polnej 12.07.2015 18:43
Chciałabym zauważyć że ten bezduszny aparat partyjny o którym pani wspomina, na miejscu świętym gdzie stała Wielka Synagoga zezwolił urządzić obrzydliwy parking, dopiero w ostatnich latach uszanowano to miejsce święte ogradzając teren aby tam nie parkować.

Dominik Kupis 12.07.2015 18:09
Szanowny Panie, skąd pomysł, że chodzi o pobieżny sukces? Prace nad tłumaczeniem "Księgi pamięci" i komiksem są zaplanowane na cały 2016 rok. Projekt jest społeczny i otwarty. Komentarze w przeważającej części odnoszą się do spraw majątkowych i prawa własności. Podczas gdy projekt dotyczy uczczenia pamięci Ofiar Holokaustu i upowszechnienia historii Żydów tomaszowskich. Przetłumaczona "Księga pamięci" będzie unikatowym źródłem wiedzy zarówno dla szerokiej publiczności jak i historyków regionalistów. Dzięki projektowi ponownie usłyszymy, symbolicznie, naszych sąsiadów. Pana sugestie o niedostatkach mojej wiedzy, nie mają w tym kontekście żadnego znaczenia. W ogóle nie zamierzam przedstawiać autorskich poglądów. Chciałbym jedynie umożliwić tomaszowianom poznanie historii z oryginalnych źródeł.

Reklama
Polecane
Podsumowanie XXVII Kwesty pn. „Ratujmy groby zasłużonych Tomaszowian”Przemysłowcy oskarżeni o niesłychane przestępstwoSkonsultuj komunikację miejskąSpotkanie z prof. Jerzym Bralczykiem w MBPUtrudnienia w ruchu 11 listopadaNisze w kolumbarium dostępne do rezerwacjiŁódzkie/ W okresie Wszystkich Świętych 14 wypadków; nie było ofiar śmiertelnychPolicja: od czwartku doszło do 161 wypadków drogowych; zginęło 11 osóbListopadowe atrakcje w Tomaszowie MazowieckimJak wybrać odpowiednie łóżko do sypialni? Oto podpowiedźW gabinetach stomatologicznych jest coraz drożejKlasyk dla Legii
Reklama
Regionalny Turniej Kół Gospodyń Wiejskich i Miejskich Regionalny Turniej Kół Gospodyń Wiejskich i Miejskich Powiatowe Centrum Animacji Społecznej po raz kolejny organizuje Regionalny Turniej Kół Gospodyń Wiejskich i Miejskich.  Będzie to już 8. edycja tego wydarzenia. Turniej skierowany jest do kół gospodyń z terenu województwa łódzkiego. Zmierzą się one w 6 konkurencjach: edukacyjnej, kulinarnej, artystycznej, sprawnościowej, modowej i teście wiedzy dotyczącym bezpieczeństwa na wsi.Tematem tegorocznej edycji jest PRL. Przedmiotem współzawodnictwa kulinarnego będzie deser. Scenka w konkurencji artystycznej będzie nawiązywała do Wszechobecnych w tamtych czasach kolejek, natomiast w edukacyjnej należy przygotować prezentację o latach 80-tych, ukrytych we wspomnieniach. Konkurencja sprawnościowa do końca pozostaje tajemnicą, natomiast pytania z wiedzy o bezpieczeństwie na wsi przygotuje KRUS. Bardzo widowiskowo natomiast zapowiada się konkurencja modowa, do której uczestnicy mają przygotować strój inspirowany modą z okresu PRL. Będą one prezentowane na wybiegu.Ponadto zapraszamy do obejrzenia wystawy, nawiązującej do PRL-u. Będzie można zobaczyć stare sprzęty elektroniczne, odzież, artykuły gospodarstwa domowego, prasę i inne eksponaty, związane z tym okresem. Nad całością imprezy czuwać będzie jury złożone z ekspertów z danych dziedzin.Na zwycięzców poszczególnych konkurencji, a także Grand Prix turnieju, czekają wspaniałe nagrody.Gwiazdą wieczoru będzie Paweł Stasiak w repertuarze Papa Dance, a na zakończenie odbędzie się zabawa taneczna z MR. SEBII. Turniej odbędzie się 9 listopada o godz. 15.00 w PCAS-ie przy ul. Farbiarskiej 20/24.Data rozpoczęcia wydarzenia: 09.11.2024
XIX Tomaszowski Bieg Niepodległości XIX Tomaszowski Bieg Niepodległości Miejskie Centrum Kultury w Tomaszowie Mazowieckim zaprasza dzieci, młodzież i dorosłych do udziału w 19. edycji Tomaszowskiego Biegu Niepodległości, który odbędzie się 11 listopada. Mieszkańcy naszego miasta i powiatu będą mogli w ten niestandardowy sposób uczcić rocznicę odzyskania przez Polskę suwerenności. Start uczestników biegu planowany jest na godz. 13 z pl. T. Kościuszki, po zakończeniu oficjalnych uroczystości patriotyczno-religijnych z okazji 106. rocznicy odzyskania przez nasz kraj niepodległości. Wydarzenie przeznaczone jest zarówno dla grup zorganizowanych (ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych, stowarzyszeń, organizacji, firm itd.), jak również dla uczestników indywidualnych. Osoby, które nie ukończyły 13 lat, mogą uczestniczyć w biegu wyłącznie pod opieką osoby pełnoletniej. Niepełnoletni mogą zostać zgłoszeni do biegu przez rodzica lub opiekuna prawnego.ZgłoszeniaBieg ma charakter rekreacyjny, do pokonania będzie trasa o długości ok. 1500 m. Zbiórka i weryfikacja zgłoszonych biegaczy odbędzie się w godz. 12-12.45 (domki na płycie pl. Kościuszki). Zgłoszenia na formularzach, których wzór znajduje się pod tekstem w załącznikach (tam też dostępny jest szczegółowy regulamin XIX Tomaszowskiego Biegu Niepodległości), w przypadku grup zorganizowanych przyjmowane będą do 6 listopada br. Uczestnicy indywidualni mogą zgłaszać się również w dniu biegu. Wypełniony formularz wraz z dołączonym do niego oświadczeniem należy dostarczyć do Biura Biegu mieszczącego się w Miejskim Centrum Kultury przy pl. Kościuszki 18. Rejestracji można także dokonać poprzez wypełnienie formularza zgłoszeniowego online, dostępnego pod linkiem: https://cutt.ly/TeDo09HZAby podkreślić uroczysty i patriotyczny charakter biegu, organizatorzy proszą uczestników o założenie białych lub czerwonych koszulek, czapek lub innych elementów wierzchniej garderoby w tych barwach. W związku z organizacją XIX Tomaszowskiego Biegu Niepodległości oraz koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa jego uczestnikom 11 listopada między godz. 12.45 a 14 wystąpią utrudnienia w ruchu kołowym w obrębie pl. T. Kościuszki oraz w al. Piłsudskiego na odcinku od pl. Kościuszki do ul. Legionów (w obu kierunkach). Prosimy kierowców o wyrozumiałość i przyłączenie się do wspólnych obchodów Narodowego Święta Niepodległości.  Data rozpoczęcia wydarzenia: 11.11.2024
Reklama
Reklama
Skarpetki zdrowotne z przędzy bawełnianej ze srebrem Skarpetki zdrowotne z przędzy bawełnianej ze srebrem Skarpetki nieuciskające DEOMED Cotton Silver to komfortowe skarpetki zdrowotne wykonane z naturalnej przędzy bawełnianej z dodatkiem jonów srebra. Skarpety ze srebrem Deomed Cotton Silver mogą dzięki temu służyć jako naturalne wsparcie w profilaktyce i leczeniu różnych schorzeń stóp i nóg!DEOMED Cotton Silver to skarpety bezuciskowe, które posiadają duży udział naturalnych włókien bawełnianych najwyższej jakości. Są dzięki temu bardzo miękkie, przyjemne w dotyku i przewiewne.Skarpetki nieuciskające posiadają także dodatek specjalnych włókien PROLEN®Siltex z jonami srebra. Dzięki temu skarpetki Cotton Silver posiadają właściwości antybakteryjne oraz antygrzybicze. Skarpetki ze srebrem redukują nieprzyjemne zapachy – można korzystać z nich komfortowo przez cały dzień.Ze względu na specjalną konstrukcję oraz dodatek elastycznych włókien są to również skarpetki bezuciskowe i bezszwowe. Dobrze przylegają do nóg, ale nie powodują nadmiernego nacisku oraz otarć. Dzięki temu te skarpety nieuciskające rekomendowane są dla osób chorych na cukrzycę, jako profilaktyka stopy cukrzycowej. Nie zaburzają przepływu krwi, dlatego też zapewniają pełen komfort przy problemach z krążeniem w nogach oraz przy opuchnięciu stóp i nóg.Skarpetki DEOMED Cotton Silver są dostępne w wielu kolorach oraz rozmiarach do wyboru.Dzięki swoim właściwościom bawełniane skarpetki DEOMED Cotton Silver z dodatkiem jonów srebra to doskonały wybór dla wielu osób, dla których liczy się zdrowie i maksymalny komfort na co dzień.Z pełną ofertą możecie zapoznać się odwiedzając nasz punkt zaopatrzenia medycznegoTomaszów Mazowiecki ul. Słowackiego 4Oferujemy atrakcyjne rabaty dla stałych klientów Honorujemy Tomaszowską Kartę Seniora 
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Napisz do nas
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama