NIK kontrolował mosty i przepusty w całym województwie łódzkim. Inspektorzy stwierdzają, że z powodu braku pieniędzy obiekty mostowe są w niedobrym stanie - choć na papierze jest znacznie lepiej. Kontrole i przeglądy mostów przeprowadzają osoby bez uprawnień, a zdarza się, że kontroli tych w ogóle nie ma. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami NIK złożyła aż 11 zawiadomień do organów ścigania i nadzoru budowlanego.
Najskuteczniejszym zarządcą dróg w regionie był łódzki oddział GDDKiA – blisko 85% obiektów mostowych pod jego zarządem uzyskało ocenę odpowiednią (5) lub zadowalającą (4). Nie da się tego powiedzieć o pozostałych zarządcach – niemal 75% spośród podlegających im 435 obiektów mostowych i przepustów było w stanie niepokojącym (3), niedostatecznym (2) lub przedawaryjnym (1). Najgorzej jest w wypadku zarządców powiatowych – 130 spośród 148 obiektów mostowych (blisko 88%) wymagało pilnych napraw. 3,6% obiektów nie podlegało ocenie z racji toczących się remontów.
Niewystarczające były działania zarządców w zakresie utrzymania obiektów mostowych i przepustów w należytym stanie technicznym. Zaniedbania w tym zakresie dotyczyły przede wszystkim zarządców dróg powiatowych i gminnych. Podejmowane przedsięwzięcia często ograniczały się do realizacji najpilniejszych prac o charakterze interwencyjnym w ramach bieżącego utrzymania. Ograniczenie prac naprawczych, remontowych i modernizacyjnych związane było w dużej mierze z brakiem środków finansowych, w tym zwłaszcza środków na realizację zadań inwestycyjnych. Często ograniczone kwoty przekazywane przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego nie pozwalały nawet na bieżące utrzymanie obiektów mostowych w niepogorszonym stanie technicznym.
- czytamy w raporcie.
Co dokument mówi o mostach zarządzanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Tomaszowie Mazowieckim? Inspektorzy NIK zwracają na początek uwagę, że ZDP nie wywiązywał się z obowiązków wynikających z przepisów prawa budowlanego w zakresie przeprowadzania kontroli okresowych (rocznych i pięcioletnich) tzw. przepustów.
Odnotowano także przypadki zaniechania lub niezgodnego z obowiązującymi przepisami wykonywania obowiązków ewidencyjnych i sprawozdawczych w zakresie obiektów mostowych i przepustów, w tym: prowadzenia wykazów, książek oraz kart takich obiektów, nadawania numerów ewidencyjnych obiektom, prowadzenia i udostępniania map techniczno-eksploatacyjnych dróg, czy też opracowywania formularzy o sieci dróg publicznych.
Ewidencja księgowa w zakresie środków trwałych nie odzwierciedlała stanu rzeczywistego, zarówno w ujęciu wartościowym, jak i ilościowym. W ewidencji nie ujęto większości zarządzanego mienia w postaci obiektów mostowych i przepustów.
Według NIK wpływ na zły stan obiektów mostowych miało niedofinansowanie zadań z zakresu utrzymania i inwestycji tych obiektów, określonych przez zarządców dróg szczebla samorządowego. Środki finansowe przyznawane na ten cel przez organy j.s.t. były znacząco niższe od kwot zapotrzebowanych, ujmowanych przez zarządców dróg w projektach rocznych planów finansowych. W uchwalonych planach finansowych na lata 2019–2020 zabezpieczono środki w wysokości często niewystarczającej nawet na bieżące utrzymanie obiektów. Co do zasady nie zapewniano środków na inwestycje.
Zarządcy dróg w ogóle nie otrzymywali takich środków lub otrzymywali je w niewystarczającej wysokości (od 0,4%11 do 60% kwot zapotrzebowanych wg projektów rocznych planów finansowych). Ten najniższy wskaźnik dotyczy niestety właśnie powiatu tomaszowskiego (gdzie przypomnijmy zatrudnia się blisko 10 prawników za kwotę sięgającą pół miliona złotych rocznie). Warto też pamiętać. że Zarząd Powiatu odrzuca najczęściej wnioski składane do budżetu przez radych.
Zarządcy dróg powinni prowadzić osobne wykazy dla obiektów mostowych i przepustów. W Starostwie Powiatowym prowadzony był wykaz wspólny. Ponadto analiza pięciu wybranych obiektów mostowych wykazała, że Powiat nasz w wykazie podał nośność użytkową dwóch z nich dwukrotnie zawyżoną w stosunku do danych z aktualnej organizacji ruchu (wskazano 30 ton zamiast 15 - są to mosty w Godaszewicach oraz Tomaszowie Maz. w ciągu ul. Legionów.). W trzech pozostałych przypadkach w wykazie nie podano aktualnych ocen stanu technicznego obiektów (w Kolonii-Będkowie i Tomaszowie Maz. w ciągu ul. Nowowiejskiej i Spalskiej).
Z protokołu wynika też, że Powiat Tomaszowski sam nie wie iloma mostami zarządza. ZDP w Tomaszowie Maz. zawyżył liczbę obiektów mostowych poza granicami administracyjnymi miast według stanu na koniec 2018 i 2019 r. (wykazano 25 zamiast 22 obiektów).
Na plus Izba wskazuje, że spośród skontrolowanych zarządców dróg powiatowych, jedynie ZDP w Tomaszowie Maz. dokonał (w 2011 r.) szacunkowej wyceny zarządzanych obiektów mostowych i przepustów. Zastosowano obowiązującą stopę amortyzacji 4,5%, w efekcie – uwagi na wiek obiektów – zostały one całkowicie zamortyzowane i ujęte w pozabilansowej ewidencji ilościowej. Natomiast w bilansowej ewidencji środków trwałych, podobnie jak u pozostałych skontrolowanych zarządców dróg powiatowych, ujęto jedynie obiekty, w przypadku których poniesiono nakłady inwestycyjne (w liczbie sześciu mostów, według stanu na dzień zakończenia kontroli).
ZDP w Tomaszowie Maz. nie przeprowadził kontroli pięcioletniej jednego mostu i dwóch przepustów zlokalizowanych w miejscowości Wygoda . W przypadku pozostałych obiektów kontrolę pięcioletnią przeprowadzono w 2017 r., nie objęto nią jednak ww. trzech obiektów z uwagi na wyłączenie ich w tym okresie z eksploatacji, spowodowane prowadzonymi pracami remontowymi. Nieprzeprowadzenie takiej kontroli po wykonaniu ww. prac wynikało z błędnego przekonania, że może ona zostać przeprowadzona w tym samym czasie, jak w przypadku pozostałych obiektów, tj. w 2022 r. W sprawie nieprowadzenia kontroli okresowych Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy o NIK, skierowała zawiadomienie do PINB.
Kontrolerzy podkreślają też, że Zarząd Dróg Powiatowych nie zatrudnia osób posiadających odpowiednie kwalifikacje do przeprowadzania przeglądów okresowych obiektów mostowych i przepustów. Z tej przyczyny zlecano przeprowadzanie kontroli okresowych firmom zewnętrznym.
ZDP w Tomaszowie Maz. w 2019 r. wykonał jedno zadanie inwestycyjne, tj. rozbiórkę mostu i budowę nowego w ciągu drogi Nr 1506E w Kolonii Będków. Z kolei w 2020 r. zlecono opracowanie dokumentacji technicznej dwóch obiektów w Tomaszowie Maz. i Podkonicach, a ponadto uzyskano pozwolenie na realizację inwestycji obejmującej budowę mostu w Tomaszowie Maz. (Most na rzece Czarna, droga Nr 4339E, Tomaszów Maz., ul. Spalska). Inne zadania zrealizowane w kontrolowanym okresie miały charakter robót utrzymaniowych
NIK zauważa, że stan techniczny obiektów mostowych zarządzanych przez ZDP w Tomaszowie Maz., w 27 na 28 przypadków wpływał na warunki eksploatacji dróg. Wprowadzone ograniczenia w każdym przypadku dotyczyły ruchu pojazdów ciężkich, a wybranych przypadkach skrajni poziomej i dopuszczalnej prędkości. W niektórych przypadkach ograniczenia eksploatacyjne mostów wymuszało wprowadzenie objazdów
Tomaszów oczywiście nie jest wyjątkiem. Nieprawidłowości stwierdzono niemal we wszystkich kontrolowanych jednostkach. W związku z tym NIK skierowała 11 zawiadomień do organów powołanych do ścigania przestępstw lub wykroczeń, z tego:
− sześć zawiadomień w sprawie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa polegającego na nieujawnieniu lub nierzetelnym prezentowaniu obiektów mostowych i przepustów oraz ich wartości w ewidencjach księgowych,
− zawiadomienie w sprawie przeprowadzania kontroli okresowych obiektów mostowych i przepustów bez stosownych uprawnień budowlanych,
− cztery zawiadomienia w sprawie podejrzenia popełnienia wykroczenia polegającego na nieprzeprowadzaniu kontroli okresowych obiektów mostowych i przepustów lub nieprowadzeniu książek takich obiektów
Napisz komentarz
Komentarze