Jak czytamy na stronie Wód Polskich, zakładanym efektem końcowym projektu, który ma być promowany, jest poprawa jakości i bioróżnorodności wód powierzchniowych ze szczególnym uwzględnieniem Zbiornika wodnego Sulejów. Projekt pt.: „Wdrażanie Planu gospodarowania wodami w dorzeczu Wisły na przykładzie zlewni Pilicy” uzyskał dofinansowanie z Komisji Europejskiej w ramach programu działań na rzecz środowiska i klimatu LIFE. Teraz Wody Polskie szukają eksperta do jego promocji.
Sam projekt realizowany jest w zlewni Pilicy o powierzchni ok. 9 tyś. km2, która położona jest na obszarze 93 gmin w obrębie 5 województw (łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego, śląskiego oraz świętokrzyskiego). Jak piszą w dokumentacji przetargowej Wody Polskie, Rzeka Pilica wraz z utworzonym na niej Zbiornikiem Sulejów stanowi istotny element rozwoju społeczno-ekonomicznego centralnej Polski. Cóż, o tym od dawna wiedzą wszyscy mieszkańcy regionu i od lat apelują o zatrzymanie negatywnych procesów dotyczących zbiornika i rzeki. Czy to się uda? Miał temu służyć projektowany blisko ćwierć wieku temu Program Pilica, z którego nie wyszło nic, poza sporymi kosztami, jakie wygenerował projekt, którego tak naprawdę nie było. Miał obejmować m.in. budowę opaski sanitarnej wokół zbiornika. Jej najważniejszym elementem miała być modernizacja oczyszczalni ścieków. Skończyło się skandalem.
"Postępująca eutrofizacja wód, skutkująca występowaniem intensywnych zakwitów sinic w ZW Sulejów, niski poziom retencyjności wód, w szczególności na obszarach zmeliorowanych, jak również wysokie zapotrzebowanie na pobór wód na potrzeby m.in. akwakultury decyduje, że efektywne zarządzanie ilościowe i jakościowe zasobami wodnymi w zlewni Pilicy jest obecnie kluczowe dla adaptacji do zmian klimatycznych regionu i jego rozwoju gospodarczego” - czytamy.
Tylko czy zarezerwowane środki na realizacje projektu są wystarczające? Włodarze gmin na ternie, których leży Pilica i Zalew Sulejowski nieoficjalnie przyznają, że raczej w to nie wierzą. Założeniem projektu jest wzrost zaangażowania zarówno podmiotów związanych z szeroko rozumianą gospodarką wodną, jak i indywidualnych użytkowników - ma to być kluczowe dla wdrożenia Planu Gospodarowania Wodami.
Osiągnięcie tego efektu ma zapewnić realizacja projektu LIFE Pilica m.in. poprzez wypracowywanie ścieżek komunikacji pomiędzy podmiotami, wspomaganie inwestorów na etapie planowania i wdrażania oraz zaangażowanie organizacji pozarządowych i społeczności lokalnych. Istotnym elementem projektu będzie praktyczne wykorzystanie ekohydrologicznego podejścia do zlewniowego zarzadzania wodami, jak również promocja rozwiązań opartych na przyrodzie (ang. nature-based solution, NBS) m.in. dla ograniczania presji rolniczej, jak i adaptacji miast do zmian klimatu.
Zlewnia rzeki Pilicy to zlewnia, gdzie istotnym elementem wpływającym na jakość wód są zanieczyszczenia związane z jej użytkowaniem rolniczym. Dlatego też projekt przewiduje działania w zakresie podnoszenia świadomości ekologicznej, poprzez szeroką gamę szkoleń i seminariów dla doradców rolnych, rolników, oraz nauczycieli i uczniów szkół rolniczych. Planowane jest również utworzenie demonstracyjnych gospodarstw rolnych, oraz demonstracyjne wdrożenie rozwiązań typu NBS dla ograniczenia rolniczych zanieczyszczeń obszarowych oraz zwiększenia retencji wód.
Zanieczyszczenia pochodzące z obszarów rolniczych to również konsekwencje nieefektywnego zarządzania gospodarką ściekową. Opracowana dla obszaru zlewni powyżej Zbiornika Sulejów aplikacja do zarządzania gospodarką wodno-ściekową na terenach wiejskich zostanie przekazana samorządom gminnym. Będzie ona odpowiedzią na potrzeby gmin w zakresie planowania, ewidencji, monitoringu oraz kontroli użytkowników. Ponadto gminy wiejskie otrzymają bezpośrednie wsparcie poprzez sfinansowanie w ramach projektu opracowania dokumentacji planistycznych, takich jak Programy gospodarki wodno-ściekowej dla obszarów wiejskich, czy Programy Funkcjonalno-Użytkowe w zakresie gospodarki wodno-ściekowej dla sołectw.
Zespół projektu zintegrowanego będzie ponadto aktywnie współpracował z gminami w pozyskiwaniu na inwestycje środków finansowych ze źródeł krajowych i zagranicznych. Obszary miejskie otrzymają natomiast wsparcie w zakresie opracowania Miejskich Planów Adaptacji do zmian klimatu wraz z modelami funkcjonowania kanalizacji deszczowej i ogólnospławnej. Ich wdrożenie ma przyczynić się do zmniejszenia presji hydrologicznej szczególnie w okresach ekstremalnych opadów. Utworzone zostaną również demonstracyjne systemy do lokalnej retencji i doczyszczania wód opadowych, oparte na błękitno-zielonej infrastrukturze oraz biotechnologiach ekohydrologicznych. Ma to stanowić podstawę działań edukacyjnych dla innych ośrodków miejskich w regionie.
Jak przekonują w swoim projekcie Wody Polskie, wdrażanie działań w obszarze zlewni Pilicy powyżej Zbiornika Sulejów, mających na celu ograniczenie zanieczyszczenia rzek, będzie wpływało na poprawę stanu wód zbiornika. Narzędziem służącym do efektywnego zarządzania jakością i ilością wody w zbiorniku będzie opracowany system wspierania decyzji oparty na modelu matematycznym połączonym z automatycznymi stacjami pomiarowymi zlokalizowanymi w zlewni.
System pozwoli na zarządzanie zbiornikiem, tak aby zmniejszyć intensywność zakwitów sinicowych oraz zapewnić trwałe bezpieczeństwo powodziowe miasta Sulejów. Niska jakość wód powierzchniowych, ich zanieczyszczenie to nie jedyny problem w gospodarowaniu wodami w zlewni Pilicy. Również poprawa dostępności zasobów wodnych stanowi aktualne wyzwanie, zwłaszcza na obszarach rolniczych. W celu zwiększenia retencji wody w krajobrazie, zwiększenia bioróżnorodności oraz poprawy stanu ekologicznego wód realizowane będą działania zmierzające do odbudowy starorzeczy i mokradeł nadrzecznych, a także do udrożnienia cieków poprzez budowę przepławek połączoną z modernizacją jazów. Największą inwestycją w zakresie przywracania ciągłości rzek będzie opracowanie dokumentacji dla przepławki dla ryb w wybudowanej przed 48 laty zaporze Zbiornika Sulejów.
To wszystko brzmi pięknie. Dochodzimy jednak do kwestii pieniędzy. Całkowity budżet projektu LIFE Pilica to ok. 74 mln złotych. Projekt jest w 60% finansowany przez Komisję Europejska tj. w wysokości 43 mln złotych. Narodowy Fundusz Gospodarki Wodnej i Ochrony Środowiska dofinansuje go kwotą 25 mln złotych (35% kosztów kwalifikowanych). Wkłady własne Beneficjentów będą stanowiły ok. 5% budżetu. Czy to wystarczająca kwota by problem sinic przestał istnieć? Cóż, trzymamy kciuki ale nie kryjemy naszych wątpliwości.
Projekt rozpoczął się 1 stycznia 2021. Ma być prowadzony przez 10 lat. Obecnie Wody Polskie szukają kogoś do promocji. Co będzie należało do zadań eksperta? Opracowanie ostatecznego projektu strategii kreowania marki „LIFE Pilica”, stworzenie identyfikacji graficznej oraz księgi identyfikacji wizualnej Projektu LIFE Pilica, spójnej z przyjętą strategią marki ”LIFE Pilica”, zaprojektowanie, wykonanie i uruchomienie strony internetowej promującej projekt LIFE, opracowanie koncepcji strategii kampanii medialnej w zakresie PGW w prasie i Internecie, opracowanie koncepcji kampanii informacyjnej, wsparcie eksperckie przy wdrażaniu kampanii medialnej oraz strategii marki w ramach Projektu LIFE Pilica, prowadzenie działalności marketingowej w social mediach.
Napisz komentarz
Komentarze