Jakie korzyści niesie ze sobą bezpośredni kontakt mamy z dzieckiem?
- Kontakt skóra do skóry pomaga dziecku przystosować się do nowych warunków, minimalizując tym samym stres związany z porodem.
W chwili porodu dziecko opuszcza komfortowe środowisko, czyli brzuch mamy, w którym funkcjonowało do tej pory i zostaje „zmuszone” do samodzielnego podjęcia podstawowych funkcji życiowych. Kontakt skóra do skóry stanowi dla maluszka najbliższe doświadczenie z życia płodowego. Noworodek nie czuje się tak bardzo zestresowany, gdy słyszy bicie serca mamy, znajomy głos, czuje jej ciepło i zapach. Dzięki temu się uspokaja, a jego oddech się wyrównuje.
- Kontakt skóra do skóry pomaga w regulacji temperatury ciała dziecka.
Badania pokazują, że wczesny kontakt skóra do skóry niweluje stres termiczny, jakiego może doświadczyć maluszek po porodzie. Klatka piersiowa jest najcieplejszą częścią ciała, więc na niej dziecko się nie wychłodzi. Dodatkowe okrycie pleców i główki pieluszkami zabezpiecza noworodka przed utratą ciepła.
- Kontakt skóra do skóry sprawia, że dziecko kolonizuje się z florą bakteryjną mamy, a nie florą szpitalną.
Po urodzeniu dziecko styka się z dużą ilością drobnoustrojów. Niemowlę w kontakcie skóra do skóry przejmuje naturalne bakterie mamy, które są znane z okresu ciąży i niegroźne. Dzięki nim dziecko zyskuje naturalną ochronę przed zakażeniami, także w późniejszym wieku. Jeśli kontakt mamy z noworodkiem jest połączony z karmieniem piersią, maluszek ma szansę skorzystać z siary, która zawiera skoncentrowane przeciwciała, żywe komórki i inne czynniki odpornościowe. Gwarantuje to namnożenie się w przewodzie pokarmowym dziecka „dobrych” bakterii. Siara zastępuje ponadto płyn owodniowy, a to wpływa na dojrzewanie układu pokarmowego oraz innych narządów.
- Kontakt skóra do skóry uruchamia instynkty, dzięki którym dziecko potrafi ssać pierś.
Dziecko jest najbardziej aktywne w ciągu pierwszych dwóch godzin po porodzie, ma wtedy także najsilniejszą potrzebę ssania. Położone na brzuchu mamy potrafi samo podpełznąć do piersi, chwycić brodawkę i zacząć ją ssać. Jednym dzieciom zajmuje to mniej czasu, innym więcej- nie należy przerywać kontaktu skóra do skóry dopóki maluszek nie zainicjuje karmienia. Pierwszy kontakt i efektywne przystawienie się noworodka do piersi może mieć kluczowe znaczenie przy przebiegu laktacji. Organizm mamy jest w ciągu pierwszych godzin po porodzie bardzo podatny na bodźce płynące od dziecka. Ssanie piersi pobudza hormony, tj. prolaktyna i oksytocyna, które odpowiadają za produkcję i wypływ pokarmu. Badania dowodzą, że wczesny kontakt skóra do skóry wpływa na sukces pierwszego karmienia oraz wydłuża czas karmienia naturalnego w ogóle.
Oto film, który przedstawia pierwsze karmienie w kontakcie skóra do skóry zainicjowane przez dziecko tuż po porodzie:
- Kontakt skóra do skóry wpływa na właściwą interakcję między mamą a dzieckiem.
W czasie ssania piersi w organizmie mamy rośnie poziom prolaktyny. Hormon ten odpowiada nie tylko za produkcję mleka, ale także częściowo za odczucia matki, która pragnie być razem z dzieckiem. Nie bez powodu prolaktynę nazywa się hormonem macierzyństwa. Wczesny kontakt mamy i dziecka wpływa na zachowanie się kobiety- poprawia jej samoocenę przy opiece nad dzieckiem, uruchamia takie zachowania jak głaskanie, całowanie, wpatrywanie się w maleństwo.
- Kontakt skóra do skóry wpływa korzystnie na procesy neurobehawioralne.
Obserwacje wykazały, że dzieci pozostające we wczesnym kontakcie z mamą są spokojniejsze, mniej płaczą, śpią dłużej, wykazują przewagę prawidłowych ruchów zgięciowych, czyli tych korzystnych.
Ciekawostka:
Badacze zauważają zależność między relacją opartą na przywiązaniu a rozwojem mózgu. Okazuje się, że wczesne wydarzenia interpersonalne mogą pozytywnie lub negatywnie wpłynąć na kształtowanie się mózgu- traumatyczne, wrogie środowisko „tworzy” mózgi przeznaczone do obrony i ostrożności, zaś środowisko sprzyjające, wspierające zapewnia mózgowi odpowiednie warunki do wzrostu i rozwoju. Najlepiej byłoby zadbać o relację z dzieckiem od pierwszych chwil. Jeśli jednak z jakiś powodów po porodzie środowisko dla dziecka nie było idealne, nie wszystko jeszcze stracone. Warto pamiętać, że łatwiej stworzyć pozytywną relację opartą na przywiązaniu, gdy zaczyna się ona tuż po porodzie- im dłużej zwlekamy, tym trudniej potem ją osiągnąć.
- Kontakt skóra do skóry połączony z pierwszym karmieniem pomaga mamie dojść do formy po porodzie (tej fizycznej i psychicznej).
Dzięki ssaniu piersi wydziela się oksytocyna, która obkurcza macicę, ułatwia wydalenie łożyska i chroni mamę przed krwawieniem. Ponadto dzięki wczesnemu kontaktowi mamy i dziecka rozbudzone zostają macierzyńskie uczucia, które sprawiają, że niekiedy postawa mamy w stosunku do maleństwa diametralnie się zmienia (mowa tu o tych mamach, które z jakiś powodów miały kłopot z przyjęciem dziecka). Trzymanie maleństwa w ramionach pozwala mamie zapomnieć o bólu, którego doświadczyła oraz pomaga odzyskać siły po porodzie.
Co jeśli kontakt skóra do skóry się nie odbędzie?
Takiego kontaktu nie powinno się przerywać lub opóźniać w przypadku dziecka urodzonego w dobrym stanie. Czynności takie jak kąpiel, ważenie, mierzenie czy szczepienie można wykonać po zakończeniu karmienia piersią (są to rekomendacje i Światowej Organizacji Zdrowia, i Amerykańskiej Akademii Pediatrii). Nawet jeśli mama z jakichś powodów nie zamierza bądź nie może karmić piersią, należy umożliwić obojgu kontakt skóra do skóry ze względu na inne korzyści, m.in. psychologiczne.
Zdarza się niestety, że sprawy przy porodzie się komplikują i niemożliwy jest bezpośredni kontakt mamy i dziecka tuż po porodzie. Są to między innymi sytuacje, w których życiu lub zdrowiu któregoś z nich coś zagraża. Alternatywą przy niedyspozycji mamy może być kontakt maleństwa z tatą. Jednak gdy tylko wszystko wróci do normy, należy umożliwić mamie i dziecku kontakt skóra do skóry.
Smutne jest to, że w dalszym ciągu powszechnym zjawiskiem jest utrudnianie mamie i dziecku spędzenia ze sobą pierwszych wspólnych chwil w kontakcie STS. Okazuje się, że dla wielu szpitali kwestie organizacyjne i wygoda personelu medycznego są stawiane na pierwszym miejscu. W Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 2011 r. można przeczytać o tym, że kobiecie należy umożliwić pierwszy kontakt z dzieckiem tuż po porodzie, jeśli nie ma ku temu wyraźnych przeciwskazań medycznych. Tenże kontakt powinien przebiegać w sposób niezakłócony aż do zakończenia pierwszego karmienia. Każda mama powinna być świadoma swoich praw i w razie czego domagać się ich przestrzegania.
Kontakt skóra do skóry po powrocie do domu.
W domu również można pozostawać z maleństwem w kontakcie skóra do skóry. Wpływa to pozytywnie na kształtowanie się więzi między dzieckiem a obojgiem rodziców. Taki kontakt ma mnóstwo psychologicznych korzyści. Jest między innymi idealnym sposobem na uspokojenie płaczącego niemowlęcia oraz zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa i bliskości. Agnieszka Stein, psycholog pracująca w nurcie Rodzicielstwa Bliskości, podkreśla, że kontakt z nagą skórą jest potrzebny ludziom w każdym wieku. Jest niezastąpiony i nigdy nie jest na niego za późno.
Napisz komentarz
Komentarze