Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 23 listopada 2024 01:33
Z OSTATNIEJ CHWILI:
Reklama muzyczny spektakl Metamorfozy
Reklama

Indonezja (Flores) - Coroczne karmienie duchów

Mówi się, że głodnemu tylko chleb na myśli. Nie ma się więc co dziwić, że jak człowiek głodny, to i zdenerwowany przeważnie bywa. Robi się markotny, kąśliwy. Rzuca kur...akami, kaczkami i innej maści podrobami. Czasem nawet coś tam połamie. Duch, podobno też człowiek. Tyle, że jak już duch się zdenerwuje, lepiej z nim nie zadzierać. Warto zatem zadbać o ich prawidłowe odżywianie. Szczególnie, w Indonezji, gdzie duchy sprawują pieczę nad znajdującymi się na każdej wyspie wulkanami a na stosunkowo małej Flores, wulkanów jest aż szesnaście. Wizyty w kraterze Kelimutu nie planowałem. Floreskie duchy, okazały się jednak silniejsze ode mnie.

 

PARANG

Gdzie masz parang? Zapytał Stefan kiedy zajęliśmy miejsce w jadącym do Kaca bemo. Zapomniałem, odpowiedziałem nieco zmieszany. Dla Indonezyjczyków, parang jest nie tylko narzędziem, ale i symbolem. Rzeczą osobistą, przekazywaną z pokolenie na pokolenie. Zgodnie z lokalnymi wierzeniami, użycie go bez zgody właściciela może mieć nawet tragiczny skutek. W przygotowywanych na zamówienie ostrzach indonezyjskich, dostępnych dla ogółu parangów i, zarezerwowanych dla szlachty, krisów, kowale, bowiem wykuwają magiczne zaklęcia, których moc, wraz z wiekiem stali, ciągle rośnie. Ucieszyłem się,  gdy dowiedziałem się, że ten, który z dumą nosiłem przy pasie i używałem do przedzierania się przez dżungle Manggarai, mogłem zachować dla siebie. Powiem kierowcy żeby wrócił, zaproponował Stefan. Nie trzeba. Już daleko jesteśmy. Ja mam dziś bardzo długą drogę do przejechania, uspokoiłem mojego gospodarza.

 

Chwilę przed pożegnaniem z rodziną Hansa, rozejrzałem się dookoła głównej izby niemal pustego domu, w której rogu, dopalała się naftalinowa lampa plitu. Na przekór sobie samemu, odłożyłem maczetę wraz z jej bambusową pochwą na parapet. Na pamiątkę z Indonezji chciałem zachować sobie właśnie parang. Do tego, nie chciałem by był on nowy, nawet gdyby miał być kuty specjalnie dla mnie. Miał być stary, pordzewiały z mocno wyblakłą i startą pochwą i rękojeścią. Ten był więc idealny. Nie czułbym się, jednak, dobrze przyjmując go od osoby, której znajdujący się w domu życiowy dorobek można policzyć na palcach jednej ręki.

 

Parang to nie tylko prosta maczeta. Według lokalnych wierzeń, w ostrzach parangów wykuwane są magiczne zaklęcia. 

 

PULAU NIPA

 

Pulau to po indonezyjsku wyspa. Nipa, w Bahasa Sikka - języku wschodnich części Flores oznacza pyton. Zanim Portugalczycy wymyślili sobie swoją własną nazwę dla wyspy, o której rafy, płynąc na wprost poobcierali sobie kadłuby, Flores nazywała się Pulau Nipa. Biorąc pod uwagę niewielką ilość kwiatów, górskie serpentyny i przerośnięte rośliny, nazwa Pulau Nipa była chyba jednak bardziej trafiona. 

 

 Kawa u Hansa. Przepakowałem na szybko plecak w domu Andreasa. Na pewno nie chcesz poczekać na bemo? Na pewno. Poradzę sobie. Wiesz, może być ciężko tutaj kogoś złapać. Flores jest inne. Na pewno, wszystko będzie wporządku. W wielu miejscach mówili mi, że się nie da i się dało. Dziękuję za gościnę. Powodzenia. Grubo ponad dwie godziny szedłem pieszo wzdłuż pustej drogi. Motywacji dodawały mi zakręty. Gdybym był na jakiejś równinie, pewnie usiadłbym w miejscu. Ciekawość jakie ogromne drzewo będzie kryło się za kolejnym zawijasem. nie pozwalała mi stać w miejscu. I co tam, że trzeba było iść to pod górkę to z górki. Flores, faktycznie jest inne. Natura wydaje się tutaj być bardziej bujna i dorodna niż gdziekolwiek indziej. Wszystko sprawia wrażenie jakby było większe, bardziej obfite; czasem wręcz przerośnięte.

 

Kraina elfów?

 

Z mglistego i wilgotnego o poranku Manggarai, do suchego Ende dojechałem w środku nocy, dzięki pomocy kilku motocyklistów i jednego, ogromnego Bemo. Tidak ada uang, powiedziałem kierowcy. Tidak masala.... odpowiedział z kresowym akcentem w głosie.

 

Kresy w Indonezji? Flores leży w prowincji Nusa Tenggara Timur. Timur oznacza wschód a zaciąganie podobno jest znakiem firmowym mieszkańców wschuuuuooohoduuuu. Może dlatego, akcent niektórych Manggarajczyków, Ngadańczyków czy Sikkijczyków przypomina akcent kresowiaków.

 

Gdzie chcesz wysiąść? Jest tutaj jakiś kościół? Zaraz za rogiem jest katedra. To tutaj może być. Kierowca odstawił mnie pod samą bramę wielkiego kompleksu budynków sakralnych, w którego centrum znajdował się średnich rozmiarów kościół z nieco demonicznie wyglądającym posągiem Jezusa przed głównym wejściem. Niestety, o tej porzę, nie mogę nikogo obudzić, powiedział ochroniarz, otwierający mi furtkę. Ale chodź, tutaj nikt Ci nie będzie w nocy przeszkadzał. Wcisnąłem się do śpiwora i ułożłem na jednej z betonowch ławek zielonego ogrodu usytuowanego na tyłach katedry. Po rześkiej nocy, już o szóstej rano, z nieba zaczął się lać żar.

 

Dwa morza, góry, upał, chłód i mgła. Na Flores tylko śniegu brakuje.  

 

Zapytałem o drogę w kierunku wschodniej części wyspy. Wyjście z miasta, o dziwo nie zajeło mi dużo czasu. Przejazd już tak. Odległość pomiędzy Ende a Maumere to nieco ponad 100 kilometrów. Na miejsce, zajechałem jednak długo po zachodzie słońca. Do południa dużo czasu spędziłem idąc pieszo i łapiąc się na jedynie krótkie podwózki w kursujących od wioski do wioski małych, ciasnych dyskotekach na kołach. Zatrzymany później kierowca starego, niebieskiego pickupa jadący prosto do Maumere zaprosił mnie na obiad w przydrożnym warungu. Zaliczyliśmy też dwa postoje na wulkanizacje kół uszkodzonych podczas tańca na asfaltowych serpentynach, wijących się po gęsto porośniętych, stromych stokach.

 

Egipskie ciemności. Maumere to największe miasto Flores.  Spodziewałem się odbijającego się w płytach chodnikowych blasku latarni. Po co te latarnie skoro nie działają? Zapytałem Jonty z couchsurfingu kiedy wiózł mnie do swojego pokoju w akademiku. Działają ale tylko jak ktoś ważny przyjeżdża. 


KOLORY KELIMUTU. 

 

Floreska filia pozarządowej organizacji Swiss Contact, zajmuje się rozwojem potencjału turystycznego wyspy. Jednym z zadań Jonty i jego zespołu jest uczestnictwo we wszystkich wydarzeniach kulturowych. Pojutrze jedziemy na coroczną ceremonię na górze Kelimutu, zaproponował gdy tylko zrzuciłem plecak na podłodzę jego pokoju.

 

Na miejscu zgromadzeń Parku Narodowego Kelimutu czekała już na nas plemienna starszyzna. Orkiestra biła w gongi powtarzający się rytm, który narastał w miarę pojawiania się przedstawicieli kolejnych wiosek, licznych zaproszonych gości i turystów, którzy mieli szczęście odwiedzić świętą górę akurat podczas ceremonii. Krater wulkanu Kelimutu, z lotu ptaka wygląda jak paleta malarza. Jego wnętrze skrywa trzy, położone blisko siebie jeziora. Akweny, od zawsze lubiły płatać figle zmieniając w losowy i nagły sposób swój kolor.

 

Najprawdopodobniej to gazy wulkaniczne doprowadzające do reakcji chemicznych pomiędzy znajdującymi się w wodzie minerałami, wyjaśnił przyczynę zmiany kolorów Jonta. Ale nigdy nie wiadomo kiedy kolor się zmieni, dodała znajoma Jonty - Fifi. Jak to?  Zapytałem. Nigdy nie wiadomo jaki humor będą miały duchy, odpowiedziałspod wąsa, zawinięty w sarong mężczyzna - członek plemienia Lio. Duchy? Duchy naszych przodków, wyjaśnił. W Tiwu Ata Mbupu mieszkają dusze ludzi starych, w Tiwu Nuwa Muri Koo Fai, dusze kawalerów i panien. Z koleji, w Tiwu Ata Polo, dusze ludzi chorych i obłąkanych. Po śmierci starego ciała, duchy czekają w jeziorach na narodziny nowego. Te, które poszły do nieba, odwiedzają co jakiś czas dusze, które pozostały tutaj.  Dzięki nim, jesteśm w stanie przewidzieć co niesie przyszłość. Raz w roku zbieramy się by wspólnie pomodlić się i zanieść dary naszym przodkom ucuczcząc ich pamięć i prosić o przychylność. 

 

Przez cały czas, ceremonii bacznie przyglądały się również małpy. 

 

Procesja zatrzymała się przy pierwszym ołtarzu, dookoła którego zgromadzili się wszyscy uczestnicy. Nawet biegające bez celu małpy stanęły nagle w miejscu i skierowały w swój wzrok w stronę kobiety nakładającej do czarnych, glinianych naczyń: ryż, mięso złożonych w ofierze zwierząt, wino, orzechy betla, papierosy i kawałki limonki.

 

Jako, że dominującą na Flores religią jest Katolicyzm, rytualne tańce otworzyła modlitwa Ojcze Nasz. 

 

Pełne misy, przenieione zostały na główny ołtarz. Wodzowie każdej z wiosek zasiedli wokół ułożonych na czarnym kamieniu darów. Po wspólnym odczycie intencji i recytacji "Bapa Kami", zaczął się rytualny taniec zwieńczony konsumpcją uroczystego, dorocznego posiłku. Razem z duchami, swoje żołądki napełnili również biorący w pochodzie ludzie z krwi i kości. Teraz czas na tradycyjne tańce, powiedział mężczyzna wręczający mi misę z jedzeniem. No to idziemy tańczyć, skomentował Jonta. Jak to idzieMY? Faktycznie, po krótkiej prezentacji każdej z wiosek, spełniająca rolę lotniska dla helikopterów i parkingu płyta placu zgromadzeń zmieniła się w jedną wielką, trwającą kilka kolejnych dni biesiadę. Do tańca ku czci duchów zamieszkujących jeziora krateru Kelimutu zaproszeni byli wszyscy niezależnie od pochodzenia, koloru skóry ubrania czy ciała, w którym się aktualnie znajdowali. O ile w ogóle w jakimś się znajdowali.......  

 

 


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Opinie
Były nauczyciel odpowie m.in. za prezentowanie pornografii młodzieży Przed sądem rejonowym w Oświęcimiu 4 grudnia ma ruszyć proces byłego nauczyciela jednej z tamtejszych szkół, który odpowie m.in. za prezentowanie pornografii nastolatkom i naruszenie ich nietykalności cielesnej – dowiedziała się PAP w krakowskiej prokuraturze okręgowej.Data dodania artykułu: 20.11.2024 18:37Były nauczyciel odpowie m.in. za prezentowanie pornografii młodzieży Polacy coraz częściej chcą się rozwodzić. Potwierdzają to eksperci. Widać to też po danych z sądów W trzech kwartałach tego roku do sądów okręgowych w całej Polsce wpłynęło blisko 62 tys. pozwów rozwodowych. To o 1,5% więcej niż w analogicznym okresie 2023 roku, kiedy było ich prawie 61 tys. Najwięcej pozwów złożono do sądów w dużych miastach. W całej Warszawie odnotowano ich łącznie 5,8 tys. Z kolei w Poznaniu było 3,9 tys. takich przypadków, a w Gdańsku zaobserwowano ich 3,4 tys. Eksperci nie są zaskoczeni tymi danymi. Jednocześnie wskazują, że spada liczba zawieranych małżeństw. Można zatem postawić tezę, że w strukturze społecznej zachodzą istotne zmiany.Data dodania artykułu: 20.11.2024 18:30Polacy coraz częściej chcą się rozwodzić. Potwierdzają to eksperci. Widać to też po danych z sądów ZUS: od stycznia 2025 r. można składać wnioski o rentę wdowią Od 1 stycznia 2025 r. będzie można składać wnioski o rentę wdowią. Przeznaczona jest dla wdów i wdowców mających prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno to renta rodzinna po zmarłym małżonku – poinformowała ZUS.Data dodania artykułu: 20.11.2024 18:27ZUS: od stycznia 2025 r. można składać wnioski o rentę wdowią
Reklama
Reklamamuzyczny spektakl Metamorfozy
Andrea Bocelli 30: The Celebration Andrea Bocelli 30: The Celebration Andrea Bocelli 30: The Celebration23 i 24 listopada w kinach HeliosPrzed nami weekend dla melomanów, którzy mogą wybrać się do Heliosa na porywające koncerty uwielbianego tenora. Widowisko „Andrea Bocelli 30: The Celebration”, które zawita na wielkich ekranach 23 i 24 listopada, podsumowuje trzydzieści lat artysty na scenie i jest okazją do przypomnienia największych przebojów w jego wykonaniu.Andrea Bocelli to bez wątpienia najsłynniejszy tenor świata. Jest ikoną popkultury w zakresie śpiewu operowego. Z brawurą łączy muzykę klasyczną z rozrywkową. Jego nagrania sprzedają się w milionach egzemplarzy. Teraz ten charyzmatyczny śpiewak obchodzi jubileusz 30-lecia swojej pracy artystycznej. Z tej okazji przygotował wielki koncert, którego nagranie można obejrzeć jedynie w kinach.Podczas tego przygotowanego z rozmachem show usłyszymy oczywiście słynną arię „Nessun dorma” z opery „Turandot” Pucciniego, niekwestionowany przebój „Con te partirò” i wiele innych chwytających za serce utworów.Wersję kinową koncertu wyreżyserował Sam Wrench („Taylor Swift: The Eras Tour”, ”Billie Eilish: Live at The O2”), laureat nagrody Emmy i nominowany do nagrody Grammy.Helios zaprasza melomanów na ten wyjątkowy seans! Bilety dostępne są na stronie www.helios.pl, a także w kasach kin i aplikacji mobilnej. W ramach oferty „Wcześniej kupujesz, więcej zyskujesz” dokonując zakupu z wyprzedzeniem, można wybrać najlepsze miejsca, a także - zaoszczędzić.Helios S.A. to największa sieć kin w Polsce pod względem liczby obiektów. Dysponuje 54 kinami mającymi łącznie 304 ekrany i ponad 55 tysięcy Data rozpoczęcia wydarzenia: 23.11.2024
Repertuar kina Helios Repertuar kina Helios Tegoroczna jesień nie przestaje zaskakiwać różnorodnymi nowościami. Od najbliższego piątku w repertuarze kin Helios zagoszczą aż trzy premiery: „Simona Kossak”, „Vaiana 2” i „Heretic”. Ponadto widzowie mogą zapoznać się z licznymi filmowymi przebojami oraz projektami specjalnymi, takimi jak Kultura Dostępna czy Maraton Władcy Pierścieni.Polską nowością na najbliższy tydzień jest dramat „Simona Kossak”, przybliżający prawdziwą historię potomkini artystycznej rodziny Kossaków. Młoda kobieta porzuca dotychczasowe życie i towarzyskie salony, aby objąć posadę naukowczyni w Białowieży. W środku puszczy, pomimo trudnych warunków – bez prądu i bieżącej wody – rozpoczyna życie na własnych warunkach. Tam poznaje fotografa Lecha Wilczka, z którym łączy ją niezwykła relacja. Jednakże wyobrażenia Simony o pracy przyrodnika ulegają bolesnej weryfikacji. Musi stanąć w obronie nie tylko swoich ideałów, ale również świata roślin i zwierząt… W rolach głównych występują: Sandra Drzymalska, Jakub Gierszał i Agata Kulesza.W repertuarze znajdzie się także nowa animacja wprost ze studia Disney – to „Vaiana 2”, czyli kontynuacja ciepło przyjętej historii nawiązującej do kultury wysp Polinezji. Trzy lata po wydarzeniach z pierwszej części, Vaiana otrzymuje nieoczekiwane wezwanie od swoich przodków. Dziewczyna musi wypłynąć na dalekie i dawno zapomniane wody Oceanii. Vaiana zbiera więc grupę śmiałków gotowych na przygodę życia, wśród których znajduje się jej przyjaciel Maui. Ich zadaniem będzie przełamanie niebezpiecznej klątwy, a nie będzie to proste, gdyż będą musieli stawić czoła starym i nowym wrogom.Jesienna aura sprzyja oglądaniu horrorów, a już w najbliższym tygodniu pojawi się kolejna nowość z tego gatunku. „Heretic” opowiada o dwóch młodych kobietach, które od drzwi do drzwi starają się głosić słowo Boże. W jednym z domów otwiera im czarujący pan Reed – szybko okazuje się jednak, że mężczyzna posiada diaboliczną drugą twarz. Niespodziewanie wszystkie wyjścia zostają zamknięte, a podejrzany gospodarz co chwila pojawia się, aby zadać im kolejną zagadkę testującą ich wiarę. Rozpoczyna się śmiertelnie niebezpieczna gra, w której stawką jest przetrwanie…Ponadto w repertuarze Heliosa znajdą się hitowe nowości ostatnich tygodni, takie jak „Gladiator 2” w reżyserii Ridleya Scotta. Lucjusz jako dziecko był świadkiem śmierci Maximusa z rąk swojego wuja Commodusa. Teraz decyduje się walczyć w Koloseum jako gladiator, aby przeciwstawić się dwóm cesarzom, rządzącym Rzymem żelazną pięścią. Z wściekłością w sercu i z nadzieją na lepszą przyszłość Cesarstwa Lucjusz musi spojrzeć w przeszłość, aby znaleźć siłę i honor, by zwrócić chwałę Rzymu jego ludowi.Fani kina familijnego mogą wybrać się do kin na pozytywną produkcję „Paddington w Peru”. Tytułowy bohater wraz z rodziną Brownów postanawia wyruszyć w daleką podróż do Ameryki Południowej, a dokładniej do Peru, aby odwiedzić swoją ukochaną ciocię Lucy. W tym celu wszyscy udają się do umieszczonego nieopodal lasu deszczowego Domu dla Emerytowanych Niedźwiedzi. To jednak dopiero początek niezwykle ekscytującej przygody, w trakcie której odkryją wiele tajemnic.Kinomani, którzy pragną poczuć ducha zbliżających się Świąt, mogą zapoznać się z najnowszą częścią kultowej serii. Film „Listy do M. Pożegnania i powroty” ukazuje losy różnorodnych bohaterów, które krzyżują się w Wigilię. Do sagi po dłuższej przerwie powraca postać Mikołaja. Mężczyzna odwiedza dawnych i nowych przyjaciół, podczas gdy jego synek Ignaś rusza w pościg za utraconym prezentem i duchem Świąt… Ponadto w obsadzie znalazła się plejada polskich gwiazd!Kina Helios słyną z organizacji popularnych Nocnych Maratonów Filmowych, najbliższa edycja cyklu będzie w pełni poświęcona produkcjom stworzonym na podstawie dzieł J.R.R. Tolkiena. W piątek, 22 listopada odbędzie się Maraton Władcy Pierścieni, podczas którego widzowie będą mogli obejrzeć wszystkie części przebojowej trylogii w wersji reżyserskiej. Z kolei melomani mogą wybrać się do Heliosa na porywające koncerty uwielbianego tenora. Widowisko „Andrea Bocelli 30: The Celebration”, które zawita na wielkich ekranach 23 i 24 listopada, podsumowuje trzydzieści lat artysty na scenie i jest okazją do przypomnienia największych przebojów w jego wykonaniu. W poniedziałek, 25 listopada w wybranych lokalizacjach odbędą się seanse z cyklu Kino Konesera. Widzowie będą mogli zobaczyć słynny koreański thriller „Oldboy” w odnowionej jakości obrazu. Główny bohater, Dae-su, mści się po latach za zabójstwo swojej żony… Natomiast w czwartkowe popołudnie, 28 listopada w kinach zagości cykl Kultura Dostępna i polska komedia romantyczna „Miłość jak miód”. Majka i Agata zamieniają się miejscami, dzięki czemu odnajdują wielkie uczucie.Bilety na listopadowe seanse dostępne są w kasach kin Helios, w aplikacji mobilnej oraz na stronie www.helios.pl. Dokonując zakupu wcześniej, można wybrać najlepsze miejsca, a  także zaoszczędzić w ramach oferty „Wcześniej kupujesz, więcej zyskujesz”. Data rozpoczęcia wydarzenia: 22.11.2024
Reklama
Reklamamuzyczny spektakl Metamorfozy
Skarpetki zdrowotne z przędzy bawełnianej ze srebrem Skarpetki zdrowotne z przędzy bawełnianej ze srebrem Skarpetki nieuciskające DEOMED Cotton Silver to komfortowe skarpetki zdrowotne wykonane z naturalnej przędzy bawełnianej z dodatkiem jonów srebra. Skarpety ze srebrem Deomed Cotton Silver mogą dzięki temu służyć jako naturalne wsparcie w profilaktyce i leczeniu różnych schorzeń stóp i nóg!DEOMED Cotton Silver to skarpety bezuciskowe, które posiadają duży udział naturalnych włókien bawełnianych najwyższej jakości. Są dzięki temu bardzo miękkie, przyjemne w dotyku i przewiewne.Skarpetki nieuciskające posiadają także dodatek specjalnych włókien PROLEN®Siltex z jonami srebra. Dzięki temu skarpetki Cotton Silver posiadają właściwości antybakteryjne oraz antygrzybicze. Skarpetki ze srebrem redukują nieprzyjemne zapachy – można korzystać z nich komfortowo przez cały dzień.Ze względu na specjalną konstrukcję oraz dodatek elastycznych włókien są to również skarpetki bezuciskowe i bezszwowe. Dobrze przylegają do nóg, ale nie powodują nadmiernego nacisku oraz otarć. Dzięki temu te skarpety nieuciskające rekomendowane są dla osób chorych na cukrzycę, jako profilaktyka stopy cukrzycowej. Nie zaburzają przepływu krwi, dlatego też zapewniają pełen komfort przy problemach z krążeniem w nogach oraz przy opuchnięciu stóp i nóg.Skarpetki DEOMED Cotton Silver są dostępne w wielu kolorach oraz rozmiarach do wyboru.Dzięki swoim właściwościom bawełniane skarpetki DEOMED Cotton Silver z dodatkiem jonów srebra to doskonały wybór dla wielu osób, dla których liczy się zdrowie i maksymalny komfort na co dzień.Z pełną ofertą możecie zapoznać się odwiedzając nasz punkt zaopatrzenia medycznegoTomaszów Mazowiecki ul. Słowackiego 4Oferujemy atrakcyjne rabaty dla stałych klientów Honorujemy Tomaszowską Kartę Seniora 
zachmurzenie duże

Temperatura: 0°C Miasto: Tomaszów Mazowiecki

Ciśnienie: 1007 hPa
Wiatr: 17 km/h

Reklama
Reklama
Wasze komentarze
Autor komentarza: MaxTreść komentarza: Tylko po co nam baza hotelowa jak tu zwiedzania na kilka godzinŹródło komentarza: Kilka słów o turystyce w Tomaszowie Maz. - list czytellnikaAutor komentarza: DanielTreść komentarza: Moja szkoła pozdrawiam wszystkich z rocznika 1985 z klasy pani Hajduk a później Pani Robak 😀😀😀Źródło komentarza: TVN w tomaszowskiej DwunastceAutor komentarza: mTreść komentarza: W działaniach na temat turystyki musi być całkowita współpraca pracowników zatrudnionych w turystyce i promocji Urzędu Miasta i Starostwa Tomaszowskiego.Źródło komentarza: Kilka słów o turystyce w Tomaszowie Maz. - list czytellnikaAutor komentarza: mTreść komentarza: Ciekawe co w temacie ma do powiedzenia Prezydent Miasta Tomaszowa Maz., Starosta Tomaszowski, Wójtowie z powiatu.Źródło komentarza: Kilka słów o turystyce w Tomaszowie Maz. - list czytellnikaAutor komentarza: AsiaTreść komentarza: Należę do trzech bibliotek, wypożyczam, czytam. Nie wyobrażam sobie aby którąś zlikwidować, raczej dofinansować, by były nowe pozycje książkoweŹródło komentarza: Kilka słów o turystyce w Tomaszowie Maz. - list czytellnikaAutor komentarza: AngelTreść komentarza: We wszystkich szkołach powinno tak być. Bo przecież te obiady są oplacone przez rodziców. I to oni wyrzucają pieniądze. Może reszta tomaszowskich szkół weźmie przykład. Bo mnie to denerwowało kiedy moje dziecko wracało głodne Bo było coś czego nie lubi. A zapłacić trzeba.Źródło komentarza: TVN w tomaszowskiej Dwunastce
ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.
Reklama
Napisz do nas
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama